معرفت شناسی
اقسام علم حضورى
حکما براى علم حضورى اقسام و مواردى برشمردهاند. برخى از این موارد آشکار و روشن است، اما بعضى دیگر از راه دلیل، اثبات مىشوند. اقسام علم حضورى عبارتند از:[1] 1. علم مجرد به ذات خود: حکما سه مورد و سه مصداق براى این نوع علم… اطلاعات بیشتر
علم حضوری
علم حضورى بنیادىترین موضوع در فلسفه معرفت و سنگ بناى مابعدالطبیعه متعالى است. علم حضوری یعنی علمی که عین واقعیت معلوم پیش عالم ( نفس یا ادراک کننده دیگری ) حاضر است و عالم شخصیت معلوم را می یابد، مانند علم نفس به ذات خود… اطلاعات بیشتر
تقسیم اولیه معرفت
نخستین تقسیمی كه میتوان برای علم و شناخت در نظر گرفت این است كه علم یا بدون واسطه به ذات معلوم، تعلّق میگیرد و وجود واقعی و عینی معلوم برای عالم و شخص درک كننده، منكشف میگردد و یا وجود خارجی آن، مورد شهود و… اطلاعات بیشتر
رئالیسم (واقع گرایی)
رئالیسم از ریشه لاتین بهمعنای واقعیت گرفته شده است. رئالیسم در معنای لغوی، معادل واقعگرایی یا واقعیّتگرایی است.[1] جوهر واقعگرایی عبارت است از تحلیل اجتماعی، مطالعه و تجسّم زندگی انسان در جامعه، مطالعه و تجسّم روابط اجتماعی، روابط بین “فرد و جامعه” و ساختمان خود… اطلاعات بیشتر
نقد سوفسطائیان و شکاکان
نکته ای که لازم است در ابتدا گفته شود این است که سوفسطائیان و شک گرایان بسیار نزدیک به هم هستند، زیرا هردو منکر معرفت یقینی هستند، اما آنچه که باعث متفاوت شدن آن دو می شود، افراط سوفسطائیان در این انکار است به عبارت… اطلاعات بیشتر
شکّاکان
شکّاک به کسی گفته میشود که معتقد است: هیچ کس «نمیداند» (معرفت ندارد)؛ زیرا هیچ کس «نمیتواند» بداند. به عبارت دیگر شکّاک منکر دو چیز است 1- «وجود معرفت در همه یا بعضی از قلمروها» 2- «امکان وجود معرفت در همه یا بعضی از قلمروها».… اطلاعات بیشتر
سوفسطائیان
از قرن پنجم پيش از ميلاد، گروهی به نام «سوفسطاييان» ظهور کردند که منکر حقيقت بودند. کلمه «سوفسطایی» از کلمه يونانی«سوفوس»[1] و «سوفيا»[2] به معنای حکيم و حکمت گرفته شده است. «سوفوس» معمولاً به معنای کسی است که دانش و خردمندی را شغل و حرفه… اطلاعات بیشتر
ایده آلیسم(منکران معرفت)
اگر نگاهی به تاریخ فلسفه بیاندازیم معلوم میشود که با پاسخ دادن به سؤال فوق، مکاتب فلسفی متعددی به وجود آمدند. در یک نگاه کلی کسانی که «واقعیت» و به تبع آن «معرفت» و امکان رسیدن به آن را قبول داشتند تحت مکتب «رئالیسم» گرد… اطلاعات بیشتر
امکان معرفت
اولین سخن در باب شناخت که از قدیم مطرح بوده و امروز هم مطرح است این است که اصلا آیا شناخت ممکن است؟ آیا می شود جهان را شناخت؟ آیا می شود انسان را شناخت؟ آیا می شود هستی را شناخت؟ این پرسش ها، از… اطلاعات بیشتر
رابطه معرفت شناسی با فلسفه علم
معرفت شناسی با علوم دیگر از جهاتی شباهت دارد؛ از جمله شباهت از جهت ساختار و یا شباهت از لحاظ روش و یا حتی شباهت در موضوعات و مسائل. از جمله دانش هایی که به معرفت شناسی شباهت دارند؛ می توان به روان شناسی فلسفی،… اطلاعات بیشتر