الف

اسماعیلیه در باب امهات فروع دین و شریعت با سایر مسلمانان اختلافی ندارند، جز آن که برای هر حکم فرعی، ظاهر و باطنی معتقدند؛[1] به عنوان نمونه: آنان طهارت را به تبری جستن از مذاهب مخالف باطنیه، تیمم را به فراگیری دانش از کسی که… اطلاعات بیشتر

اسماعیلیان فاطمی به طور کلی چارچوب تعالیم اعتقادی اسماعیلیانِ نخستین را حفظ کردند و همانند اَسلاف و پیشینیان خود، بین ظاهر و باطن دین تمایز قائل بودند؛ ولی بر خلاف اسماعیلیان نخستین که تأکید بر باطن و حقایق مکتوم در آن داشتند، اسماعیلیان فاطمی ظاهر… اطلاعات بیشتر

یکى از اساسى‌ترین ویژگى‌هاى اسماعیلیه تأکید فراوان آنها بر باطن دین است، به نحوى که یکى از معروف ترین نام‌هاى آنها «باطنیه» است و اکثر مخالفانِ آنها، با این نام به ردّ آنها پرداخته‌اند. غزالى در «فضایح الباطنیّة»، محمد بن حسن دیلمى در «قواعد عقاید… اطلاعات بیشتر

به اعتقاد اسماعیلیان، فرشتگان اقسامی دارند و همه آنها برای منافع شایسته‌ای آماده شده‌اند، پس احدی از آنها به غیر آن چه که به او سپرده شده، نمی پردازد. همان طور که در قرآن آمده است: «وَ ما مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقامٌ مَعْلُومٌ؛[1] و هيچ… اطلاعات بیشتر

«المعز لدین الله» (319- 365ق)؛ خلیفه چهارم فاطمی، بنیان‌گذار حکومت فاطمی مصر و از نظریه پردازان مهم اسماعیلی، اقدام به اصلاح اعتقادی و تجدید نظر در برخی عقاید اسماعیلیان مخالف، در خصوص مهدویت نمود. اصلاح دینی المعز، متضمن بازگشت جزئی به عقیده امامت بود؛ بدان… اطلاعات بیشتر

در برابر ادعای مهدویت عبیدالله، قرمطیان که معتقد به مهدویت محمد بن اسماعیل بودند، به هیچ وجه مطیع نظر او نشدند و ادعای امامت عبیدالله را رد کردند. با این اعتقادات جدید، نیاز به جرح و تعدیل دیدگاه‌های قبلی درباره طول دور ششم، دور حضرت… اطلاعات بیشتر

عبیدالله مهدی برای آن که بتواند مهدویت خود را ثابت کند لازم بود اصلاحاتی در عقیده اسماعیلیان ایجاد کند. اسماعیلیان نخستین، در اصل فقط به هفت امام اعتقاد داشتند که آخرین آنها محمد بن اسماعیل، قائم منتظر و ناطق هفتم بود.[1] اما در سال 286هـ،… اطلاعات بیشتر

بر طبق منابع اسماعیلی، عبیدالله مهدی (از امامان ظاهر اسماعیلیه)، در سال 259 یا 260 هـ در عسکر مکرم[1] متولد شد، سپس پدرش به سلمیه[2] منتقل شد و او در آن جا رشد کرد و جانشین پدرش گردید. وی مدت هشت سال تحت سرپرستی عمویش… اطلاعات بیشتر

قرمطیان بحرین در نیمه اول قرن چهارم، تغییر اعتقادی مهمی را تجربه کردند. ابوطاهر در این تغییر اعتقادی، به طور موقت حکومت بحرین را به جوانی اصفهانی سپرد و او را مهدی منتظر خواند. تاریخ این انتساب و نام مهدی اصفهانی گوناگون نقل شده‌است: مسکویه… اطلاعات بیشتر

قرمطیان به مهدویت «محمد بن اسماعیل»، اعتقاد اساسی داشتند. با توجه به این که اسماعیلیان و قرمطیان در آغاز به یک هدف می‌اندیشیدند، زمینه پذیرش مهدویت محمد بن اسماعیل برای آنان کاملا مهیا بود. از سوی دیگر، مهدویت احمد بن محمد بن حنفیه با تردیدهای… اطلاعات بیشتر