کپی شد
چکیده مقاله حنبلیه
حنبلیه که جمع آن حنابله است، به پيروان احمد بن حنبل گفته می‌شود. احمد بن حنبل با کنیه ابا‌عبدالله، از عالمان بزرگ بغداد، آخرین امام فقهی اهل سنت و پیشوای مذهب حنبلی است. او در ربیع الاول ۱۶۴ قمری در بغداد به‌دنیا آمد. وى صاحب كتاب «مسند ابن حنبل» است كه در شش جلد، شامل بيش از سى هزار حديث است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های حنبلیه، ظاهرگرایی، جمود بر نصوص و عدم اعتناء به تأویل است که این تفکر موجب شد تا به تجسیم گراییده شوند. این فرقه در مباحث فقهی و کلامی دارای روش اجتهادی و دیدگاه‌های خاصی است که آن‌ها را از دیگر مذاهب متمایز می‌کند.
حنابله خود را «اهل حديث» مىخوانند و چون ابن حنبل از اهل حديث بود و توجهى به «رأى» نداشت، بالطبع از مخالفان ابو حنيفه به شمار مىرفت. احمد حنبل مذهب خاصى در فقه نياورد، تنها در آن فن به مسائلى جواب مىداد كه شاگردانش از او سؤال مىكردند و ابن قيم فتاواى او را در بيست جلد گردآورى نموده‌است.
از بزرگان اين مذهب كه در توسعه و گسترش آن كوشيدند، تقى الدين احمد بن عبد الحليم بن تيميه است و پس از او شاگردش ابن قيم، در ترويج مذهب حنبلى دنبال كار استاد خود را گرفت.
در قرن دوازدهم قمرى، مذهب حنبلى به سبب تبليغ محمد بن عبد الوهاب و شمشير خانواده آل سعود در جزيرة العرب رواج بسيار يافت و به نام مذهب «وهّابى»، آيين قانونى آن سرزمين گرديد.
دانشمندان و صاحبان تألیف مذهب حنبلیه، در رشد و پیشرفت این مذهب تأثیر به‌سزایی داشتند، که برخی از آنان عبارتند از: ابن اللحام علي بن محمد بن عباس بن شيبان، برمكي عمر بن أحمد بن إبراهيم، ابن عماد حنبلى، ابن بطّه حنبلى، بربهارى حنبلى، اين تيميّه حنبلی، ابن حزم اندلسى، احمد مقدسى حنبلى و محمد بن عبدالوهاب.
برخی از کتاب‌هایی که بنابر مذهب حنبلیه و یا در توضیح آن مکتب نوشته شده، عبارت است از: «طبقات حنبليّه»، «شذرات الذهب»، «مغنى»، «مناقب»، «تذكرة الخواص» و «المنتظم».
این مذهب بيشتر در مغرب عالم اسلام بوده، اما در مجموع نسبت به سایر فرق اهل سنت، طرفداران کم‌تری دارد.