تعریف اصطلاحی بداء

در اصطلاح دانشمندان، محدّثان و متکلّمان شیعه، بداء به معنای حکم به وجود اشیاء و اراده ایجاد آن طبق مصلحت، محو حکم و ایجاد چیزی در شرایط خاص و زمان معینی است که زیاده و نقصان در صورتی است که قضای حتمی و اراده قطعی الهی بر آن تعلق نگرفته باشد.[1]علماى «عقايد اسلامى» گفته‏اند: «بداء» درباره خداوند، آشكار كردن چيزى است كه بر بندگان مخفى بوده و ظهورش براى آنان تازگى دارد. بنابراين، كسانى كه پنداشته‏اند مقصود از بداء درباره خداوند اين است كه براى حق تعالى نيز، همانند مخلوقات، رأى تازه‏اى – غير از آنچه پيش از بداء داشته – پيدا مى‏شود سخت در اشتباه هستند.[2]

[1].  تهرانی، آقا بزرگ، الذّریعة الی تصانیف الشیعه، ج 3، ص 57 – 51.

[2] . عسکری، سید مرتضی، عقايد اسلام در قرآن كريم، ترجمه: كرمي‏، محمد جواد، ج ‏2، ص 503؛ ر ک: اسلام پدیا.