اهل سنت و توحید

برخی از فرق اهل سنت مى‏‌گويند: خداوند شبيه مخلوقات است، و او را توصيف به أعضاء و جوارح مى‏نمايند. مى‏‌گويند: خداوند در ازل قبل از آن‌كه مخلوقى را بيافريند، آمر و ناهى (امر كننده و نهى كننده) بوده است. او به واسطه اين امر و نهى، از چيزى استفاده نمى‏‌كرد، و به غير خود نيز فائده‌‏اى نمى‌‏رسانيد. همچنین در لايزال (آینده) پس از خراب عالم، و پس از عالم حشر و نشر، هميشه آمر و ناهى خواهد بود. اين امر و نهى دائمى مى‏‌باشد به دوام ذات او تعالى.[1]

برخی دیگر نیز مى‏‌گويند: خداوند تعالى، قادر، عالم، حَىّ، و إلى غير ذلک از صفات مى‌‏باشد به ذوات قديمه كه آن ذوات الله نمى‌‏باشند، و غير الله نمى‌‏باشند و بعض الله نمى‏‌باشند و اگر آن صفات به ذوات قديم نبودند، خداوند قادر و عالم و حىّ نبود.[2] «تَعَالَى عَنْ ذَلِكَ عُلُوّاً كَبِيرا»؛[3] «خداوند از اين مقوله بسى رفيع‏‌تر و بلندتر است».[4]

[1]. حسینی تهرانی، سید محمد حسین، امام شناسى، ج‏ 16 – 17، ص 557.

[2]. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، المِلَل و النّحل، تحقيق: محمد بدران، ج 1، ص 95.

[3]. «سُبْحانَهُ وَ تَعالى‏ عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبيرا»، اسراء، 43.

[4]. امام شناسى، ج‏ 16 – 17، ص 557 و 558.