اندیشه و مکتب ابن تیمیه

اندیشه ابن تیمیه گرچه همواره مخالفانی داشت، اما نزد گروهی به‌عنوان مکتب پذیرفته شد. ابن تیمیه معتقد به عقاید انحرافی و مخالف عقاید عموم مسلمانان؛ مانند تجسیم، حرمت زیارت قبور اؤلیا، حرمت استغاثه به ارواح اؤلیای خدا، حرمت شفاعت و حرمت توسل بود و برای این‌که مردم عوام آن‌ها را بپذیرند، آن عقاید را به سلف نسبت می‌داد، لکن شهرستانی – از علمای اهل سنت – ادعای ابن تیمیه درباره مذهب سلف را تکذیب کرده‌است.[1]

پس از آن‌که افکار و عقاید ابن تیمیه به‌علمای عصرش رسید، جنجالی در میان علما برپا شد و با او به مخالفت برخاستند و علمای آن عصر متفق شدند، اگر وی دست از عقائد باطلش برندارد او را زندانی کنند. در جلسه‌ای که تشکیل شد، وی عقاید خود را ابراز نمود. به حکم قاضی او را چند روز در برجی حبس کرده و سپس او را به حبس معروفی به نام «جب» منتقل ساختند.[2]

ابن تیمیه در سال ۷۲۰ قمری در شام، کرسی تدریس و افتاء را بر عهده گرفت و در آن جا نیز فتاوا و عقاید نادر خود را مطرح نمود. این خبر به گوش علما و قضات و دستگاه حاکم رسید؛ در نتیجه او را از فتوا دادن منع کردند و او را به مدت پنج ماه زندانی کردند.[3]

در سال ۷۲۶ قمری باز به‌سبب فتوای شاذ و اصرار بر افکار خود و نشر آن، در همان قلعه سابق محبوس و تحت نظر قرار گرفت. در آن مدت مشغول تصنیف شد، ولی پس از مدتی از نوشتن و مطالعه ممنوع شد و هر نوع کتاب، قلم و دواتی از او گرفته شد.[4]

[1]. ر ک: شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، ج ۱، ص ۱۰۰.

[2]. همان، ج ۱۴، ص ۳۸؛ رضوانی، علی اصغر، ابن تیمیه مؤسس افکار وهابیت، ص ۱۶.

[3]. صائب، عبدالحمید، ابن تیمیه حیاته و عقایده، ص ۶۲.

[4]. ابن تغری بری، یوسف، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج ۱، ص ۶۸؛ سایت ویکی فقه.