کپی شد
حضور امام علی (علیه السلام) در جنگ‌ها و مأموریت‌ها
امام علی (علیه السلام) در دوران ده ساله همراهی با پیامبر (صلی الله علیه و آله) بعد از هجرت، در همه جنگ‌های آن حضرت، به غیر از جنگ تبوک که به امر ایشان و به عنوان جانشین در مدینه مانده بود، حضور داشت و غالبا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پرچم را به دست ایشان می داد.[1]
نام تعدادی از غزوه‌هایی[2] که حضرت در آنها حضور داشته عبارتند از: ودان یا ابواء،[3] بواط و بدر الاولی،[4] العشیرة،[5] بدر،[6] جهینه،[7] احد،[8] بنو نضیر،[9] خندق (احزاب)،[10] بنو قریظه،[11] وادی الرمل (ذات السلاسل)،[12] بنو مصطلق،[13] حدیبیه،[14] خیبر،[15] وادی القری،[16] عمرة القضاء،[17] فتح مکه،[18] حنین،[19] و طائف.[20]
ابن عساکر تعداد سریه‌هایی[21] را که حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) در آنها شرکت داشته، 19 مورد اعلام می‌نماید.[22] بعضی از آنها عبارتند از: بنی سعد فدک،[23] فلس،[24] یمن.[25]
آن حضرت در سنین جوانی، مأموریت‌های مختلفی از جانب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) داشت که یکی از آنها رفتن به یمن برای تبلیغ و ارشاد و قضاوت میان مردم آن دیار بود. امام علی (علیه السلام) هنگام رفتن به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) عرض کرد: من نمی دانم که قضاوت چیست؟ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با دست مبارکش به سینه ایشان زد و این گونه دعا نمود: «خدایا قلبش را هدایت کن و زبانش را محکم نما». امام علی (علیه السلام) فرمود: به خدا سوگند (بعد از این دعای حضرت) در هیچ قضاوت بین دو نفر، دچار شک و تردید نشدم.[26]
برخی دیگر از مأموریت‌های آن حضرت عبارت‌اند از: ابلاغ آیات سوره برائت (سوره توبه) به مشرکان مکه،[27] جبران و اصلاح جنایت خالد بن ولید،[28] اعزام به منطقه حسمی و جبران اقدام زید بن حارثه،[29] اعزام به عمان و کشتن جلندی بن کرکره،[30] و دعوت جنیان به اسلام.[31]
[1]. ابن طولون حنفی، شمس الدین محمد بن علی، الأئمة الاثنا عشر، محقق: المنجد، صلاح الدین، ص 49؛ ابن الجوزی، سبط، تذکرة الخواص، ص 28؛ باعونى، شمس الدین، جواهر المطالب فی مناقب الإمام على بن أبى طالب (علیهما السّلام)، ج 1، ص 234.
[2]. مقصود از «غزوه» آنگونه هجوم به دشمن است كه خود رسول خدا (صلی الله علیه و آله) همراه سپاه بوده و آن را رهبرى مىكرد. ر.ک: سبحانى، جعفر، فروغ ابدیت (تجزیه و تحلیل كاملى از زندگى پیامبر اكرم صلّى الله علیه و آله و سلّم)، ص 459.
[3]. طبرى (عماد الدين)، حسن بن على، مناقب الطاهرين، ج 1، ص 357.
[4]. امین عاملى، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 1، ص 381.
[5]. همان.
[6]. واقدى، محمد بن عمر، المغازى، تحقيق: مارسدن جونس، ج 1، ص 153.
[7]. كوفى، محمد بن سليمان، مناقب الإمام أمير المؤمنين على بن أبى طالب (عليهما السلام)، ج 2، ص 610.
[8]. الأئمة الاثنا عشر، ص 49.
[9]. مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج 1، ص 91 و 92.
[10]. همان، ص 98.
[11]. همان، ص 109.
[12]. همان، ص 113.
[13]. همان، ص 118.
[14]. همان، ص 119.
[15]. الأئمة الاثنا عشر، ص 50.
[16]. أعیان الشیعة، ج 1، ص 407.
[17]. المغازي، ج 2، ص 738.
[18]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج 1، ص 56 و 57.
[19]. همان، ص 140.
[20]. همان، ص 152.
[21]. مقصود از «سريّه»، اعزام گروهها و يا گردانها و هنگهايى بود كه خود پيامبر (صلی الله علیه و آله) شخصا در آن شركت نداشت، بلكه براى آنان سرپرستى معين و آنها را به مقصدى اعزام مىكرد. ر.ک: فروغ ابدیت (تجزیه و تحلیل كاملى از زندگى پیامبر اكرم صلّى الله علیه و آله و سلّم)، ص 459.
[22]. ابن عساكر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج 42، ص 578.
[23]. المغازي، ج 2، ص 562؛ بيهقى، ابوبكر، دلائل النبوة، ج 4، ص 84.
[24]. المغازي، ج 3، ص 984.
[25]. همان، ص 1079.
[26]. ابن عبد‌البر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، محقق: البجاوى، على محمد، ج 3، ص 1100.
[27]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج 1، ص 65.
[28]. همان، ص 54 – 56.
[29]. شافعی، محمد بن طلحه، مطالب السَؤول فى مناقب آل الرسول (صلی الله علیه و آله)، ص 141 و 142.
[30]. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج 2، ص 311.
[31]. ابن حجر عسقلانى، احمد بن علی، الإصابة فى تمییز الصحابة، محقق: عبدالموجود، عادل احمد و معوض، على محمد، ج 4، ص 402.