Warning: filemtime(): stat failed for /home/islamp/public_html/fa/wp-content/plugins/easy-table-of-contents/assets/js/front.min.js in /home/islamp/public_html/fa/wp-content/plugins/easy-table-of-contents/easy-table-of-contents.php on line 236
searchicon

کپی شد

اهل سنت و عدالت صحابه

اکثر اهل سنت به عدالت همه کصحابه‏ معتقد هستند و یرای این سخنشان، به ادله‏‌اى از کتاب و سنت و اجماع تمسک کرده‌‏اند:

الف) آيات‏:

در قرآن کريم آياتى درباره صحابه وارد شده که اهل سنت به جهت حسن ظن و عاطفه مذهبى که نسبت به آنان دارند، بدون هيچ تفسير و توضيحى و بدون رجوع به آيات ديگر، آنها را اخذ کرده و براساس آن حکم نموده‏اند؛ از قبيل:

  1. «وَ کذلِک جَعَلْناکمْ أُمَّةً وَسَطاً لِتَکونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ وَ يَکونَ الرَّسُولُ عَلَيْکمْ شَهِيداً»؛[1] «و بدين گونه شما را امتى ميانه (در حد اعتدال، ميان افراط و تفريط) قرار داديم، تا بر مردم گواه باشيد و پيامبر بر شما گواه باشد».کک
  2. «کنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ.؛[2] «شما بهترين امتى بوديد که به سود انسان‌ها آفريده شده‏اند (چه اين‌که) امر به معروف و نهى از منکر مى‏کنيد و به خدا ايمان داريد».
  3. «وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ الَّذِينَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِک هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کرِيمٌ»؛[3] «و آنان که ايمان آوردند و هجرت گزيدند و در راه خدا کوشش و جان‌فشانى کردند و هم آنان که مهاجران را منزل دادند و يارى کردند، آنها به حقيقت اهل ايمانند، آمرزش خدا و روزى نيکوى بهشتى مخصوص آنها است».
  4. «وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِينَ وَ الْأَنْصارِ وَ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ‏ فِيها أَبَداً ذلِک الْفَوْزُ الْعَظِيمُ»؛[4] « پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار، و کسانى که به نيکى از آنها پيروى کردند، خداوند از آنها خشنود گشت، و آنها (نيز) از او خشنود شدند و باغ‌هايى از بهشت براى آنان فراهم ساخته، که نهرها از زير درختانش جارى است، جاودانه در آن خواهند ماند و اين است رستگارى بزرگ!».
  5. «لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبايِعُونَک تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ ما فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّکينَةَ عَلَيْهِمْ وَ أَثابَهُمْ فَتْحاً قَرِيباً»؛[5] « خداوند از مؤمنان- هنگامى که در زير آن درخت با تو بيعت کردند- راضى و خشنود شد خدا آن‌چه را در درون دل‌هايشان (از ايمان و صداقت) نهفته بود مى‏‌دانست؛ از اين رو آرامش را بر دل‌هايشان نازل کرد و پيروزى نزديکى به‌عنوان پاداش نصيب آنها فرمود».
  6. «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ تَراهُمْ رُکعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سِيماهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ»؛[6] «محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند در برابر كفّار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند. پيوسته آنها را در حال ركوع و سجود مى‏بينى، در حالى كه همواره فضل خدا و رضاى او را مى‏طلبند. نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمايان است».
  7. «وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ* أُولئِک الْمُقَرَّبُونَ* فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ»؛[7] «و (سومين گروه) پيشگامان پيشگامند، آنها مقرّبانند! در باغ‌هاى پرنعمت بهشت (جاى دارند)».
  8. «لِلْفُقَراءِ الْمُهاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أَمْوالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً وَ يَنْصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِک هُمُ الصَّادِقُونَ»؛[8] «اين اموال براى فقيران مهاجرانى است كه از خانه و كاشانه و اموال خود بيرون رانده شدند در حالى كه فضل الهى و رضاى او را مى‏طلبند و خدا و رسولش را يارى مى‏كنند و آنها راستگويانند!».

ب) روايات‏:

قائلان به عدالت همه صحابه، به برخى روايات نيز تمسک کرده‏‌اند؛ از قبيل:

  1. حديثى که ابوسعيد خدرى از پيامبر (صلى الله عليه و آله) روايت مى‏کند که فرمود: «اصحابم را سبّ نکنيد؛ زيرا اگر کسى مانند کوه احد طلا در راه خدا انفاق کند، به مقام آنان نخواهد رسيد».[9]
  2. ابو برده مى‏گويد: ما نماز مغرب را با رسول (خدا صلى الله عليه و آله) به جاى آورديم و با خود گفتيم: چه خوب است که در مسجد بنشينيم تا نماز عشا را نيز با رسول خدا (صلى الله عليه و آله) به جماعت برگزار نماييم. پيامبر (صلى الله عليه و آله) بر ما وارد شد سؤال کرد: هنوز در مسجد نشسته‌‏ايد؟ عرض کرديم: اى رسول خدا (صلى الله عليه و آله)! نماز مغرب را با شما به‌جاى آورديم و منتظريم تا وقت نماز عشا رسيده، آن را نيز با شما به جماعت برگزار نماييم. حضرت (صلى الله عليه و آله) ما را تحسين نمود. آن‌گاه سر مبارک خود را به سوى آسمان بلند کرده و فرمود: «ستارگان امان اهل زمين‏‌اند، اگر از بين روند بر آسمان وارد مى‏‌شود آن‌چه وعده داده شده‌ است، و من نيز امانم بر اصحاب خود و هرگاه از دنيا روم، آن‌چه را که وعده داده شده به اصحابم خواهد رسيد، و اصحابم نيز امان امت من‏ هستند و هرگاه از بين روند، بر امّتم آن‌چه وعده داده شده خواهد رسيد».[10]
  3. برخى نيز به اين حديث استدلال کرده‏اند که پيامبر (صلى الله عليه و آله) فرمود: «اصحاب من به منزله ستارگان آسمان‏اند، به هر کدام تمسک کنيد هدايت يافته‌‏ايد».[11]

ج) اجماع:‏

«اهل سنت اجماع کرده‌‏اند بر اين که جميع صحابه -چه کسانى‌که داخل فتنه شدند و چه غير آنها- عادل‌ا‏ند. اين اجماع از جماعتى از اهل علم نقل شده؛ از قبيل خطيب بغدادى، ابى عمر بن عبدالبّر، غزّالى، ابن الصلاح، امام نووى، حافظ ابن حجر و ديگران».[12]

 

[1]. بقره، 143.

[2]. آل عمران، 110.

[3]. انفال، 74.

[4]. توبه، 100.

[5]. فتح، 18.

[6]. فتح، 29.

[7]. واقعه، 10- 12.

[8]. حشر، 8- 9.

[9]. ابن كثير دمشقى، اسماعيل بن عمرو، تفسير القرآن العظيم (ابن كثير)، تحقيق: شمس الدين، محمد حسين، ج ‏8، ص 46.

[10]. شوشتری، قاضی نورالله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، مقدمه و تعليقات: مرعشى نجفى، سید شهاب الدین، ج ‏9، ص 302.

[11]. اندلسى، ابو حيان محمد بن يوسف، البحر المحيط في التفسير، تحقيق: صدقي، محمد جميل، ج ‏6، ص 582.

[12]. رضوانی، علی اصغر، شيعه شناسى و پاسخ به شبهات، ج ‏1، ص 331 – 343 ‏.