کپی شد
چکیده مطالب مقاله واقعه فخ
واقعه فخ یکی از قیام‌هایی است که برخی از علویان در مقابل ظلم و ستم حکومت عباسی انجام دادند. این قیام توسط یکی از نوادگان امام حسن مجتبی (علیه السلام) به نام حسین بن علی بن حسن مثلث بن حسن مثنى بن حسن؛ یکی از نوادگان حسن مثنی؛ فرزند امام حسن مجتبی (علیه السلام) صورت گرفت.
فخ وادی ای است در مکه قبل از وادی الزاهریه قرار دارد. این وادی در ورودى مكه (مسجد تنعيم) قرار دارد و بيش از صد نفر از شهدای قیام فخ در این وادی مدفون هستند.
واقعه فخ بنابر قول اکثر قریب به اتفاق و شاید همه مورخینی که این حادثه را گزارش کرده‌اند، در یوم الترویه؛ روز هشتم ماه ذیحجة الحرام سال 169 هجری قمری اتفاق افتاده است.
برجسته‌ترین شخصیتی که در هنگام وقوع واقعه فخ در قید حیات بود؛ حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) بودند. همچنین حاکم هم‌عصر واقعه فخ؛ «هادی عباسی» است.
علت قیام فخ این بود که پس از مرگ سفّاح و آغاز خلافت منصور دوانقى، اختلاف میان بنى عباس و علویان شدّت گرفت و حاكمان وقت با بى رحمى تمام، علویان مبارز را سركوب كردند. خلفای عباسی با گماردن حكام مدینه از میان دشمنان مسلّم اهل بیت طهارت (علیهم السلام) بر علویان اعمال فشار می‌کردند و در عصر هادی عباسی (چهارمین خلیفه عباسیان)، این سركوب و سخت‌گیری‌ها بر شیعیان و محبان اهل بیت (علیهم السلام)، ادامه پیدا کرد و حکومت به بهانه‌هایى واهى آن‌ها را مورد آزار قرار می‌داد تا جایی که با گماردن عمر بن عبدالعزیز بن عبیدالله (از نوادگان عمر بن خطاب) در مدینه منوره، که از دشمنان سرسخت دوستان و شیعیان اهل بیت (علیهم السلام) بود، شدت و سخت‌گیری‌ها را افزایش دادند.
در جریان این قیام، تمام یاران حسین بن على (شهید صاحب فخ)، به شهادت رسیدند. بدن‌های آن‌ها رها شده و سرها از بدن جدا گشت، در این قیام بسیارى از علویان به شهادت رسیدند. حسین بن على شهید فخ در سن 26سالگى بدون آن که از او فرزندى باقى مانده باشد، به شهادت رسید، ولى برخى یاران او به اطراف متوارى شده و ادریس بن عبدالله به مغرب رفته و حکومت ادارسه را تشکیل داد و یحیى بن عبدالله به دیلم فرار کرد و در آن جا قیام کرد.
گرچه امام کاظم (علیه السلام) شكست نهضت را پیش بینی میفرمود، ولی هنگامی كه احساس كرد حسین در تصمیم خود استوار است، به او فرمود: «گرچه تو شهید خواهی شد، ولی باز در جهاد و پیكار كوشا باش، این گروه، مردمی پلید و بدكارند كه اظهار ایمان میكنند، ولی در باطن ایمان و اعتقادی ندارند، من در این راه اجر و پاداش شما را از خدای بزرگ میخواهم».
در مجلسى که گروهى از فرزندان امام على، از جمله امام کاظم (علیهم السلام) حضور داشتند، سرهای شهدای فخ را به تماشا گذاردند. هیچ کس چیزی نگفت جز امام کاظم (علیه السلام) که وقتی سر حسین بن على رهبر قیام فخ را دیدند، فرمودند: «انا لله و انّا الیه راجعون، (از خداوندیم و به‌سوى او باز مىگردیم)،سوگند به‌خدا که (حسین) به شهادت رسید در حالی‌که مسلمان و درست‌کار بود و بسیار روزه مىگرفت و بسیار شب زنده‌دار بود و امر به معروف و نهى از منکر مىکرد؛ در خاندان وى، چون او وجود نداشت».