کوه‌های مکه

مكه در میان درّه‌ای واقع شده که اطراف آن‌را كوه‌های متعددی در برگرفته؛ به‌گونه‌ای كه تنها چند راه خروجى به‌سمت یمن، دریاى سرخ و شام در آن وجود دارد. مهم‌ترین كوه‌هاى مكه عبارتند از:

1. جبل ابوقبیس: این کوه با ارتفاع 420 متر در شرق مسجد الحرام واقع است. در حال حاضر قصر ملک بر بالاى آن بنا شده و بخشى از آن در فضاى باز جلوى مَسعى (محل سعی بین صفا و مروه) افتاده و در واقع، بخشى از كوه از جاى برداشته شده‌است. این كوه را به‌دلیل همسایگى با كعبه، از كوه‌هاى مقدس دانسته‌اند. هم‌چنین گفته‌اند كه در جریان طوفان نوح، امانت‌دار حجرالأسود بوده‌است. كوه صفا كه سرآغاز و مبدأ سعى است، در دامنه این كوه واقع شده‌است.[1]
2. جبل قُعَیقعان یا جبل هندى: این کوه با ارتفاع 430 متر در غرب مكه است. فاصله اين دو كوه، حد قديم مكه است. از دوران‌هاى دور، در اطراف و بر فراز این كوه، بناهاى مسكونى مى‌ساخته‌اند.[2]
3. جبل النور یا حِرا: این کوه با ارتفاع 634 متر در شمال شرق مكه است و اوّلین آیات قرآنى در آن‌جا بر رسول خدا (صلى الله علیه وآله) نازل شد.[3]
4. جبل ثور، با ارتفاع 759 متر در جنوب مکه قرار دارد، جایى كه پیامبر (صلى الله علیه وآله) به هنگام هجرت در آن‌جا مخفى شد.[4]
5. جبل خَنْدمه، در پشت كوه ابوقبیس است.[5]
6. جبل عُمَر، كه در غرب مكه واقع است.[6]
7. جبل ثبیر، در شرق مكه است.[7]

[1]. جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 37.

[2]. همان.

[3]. همان.

[4]. همان.

[5]. همان.

[6]. همان، ص 38.

[7]. همان.