چکیده مقاله فاطمه معصومه (سلام الله علیها)

فاطمه معصومه (سلام الله علیها)، دختر امام کاظم، خواهر امام رضا و عمه امام جواد (علیهم السلام) است. آن حضرت بنابر گزارشی در اوّلين روز ماه ذى القعده سال 173 ق؛  -25 سال بعد از تولد حضرت امام رضا (علیه السلام)، در شهر مدينه منوّره متولد شد و در روز دهم ربیع الثانى و -بنابر قولى دوازدهم ربیع الثانى- سال ٢٠١ هجرى دیده از جهان فروبست.

حضرت معصومه (سلام الله علیها) در سال ۲۰۱ قمری برای دیدار برادرش امام رضا (علیه السلام) که در آن زمان ولی‌عهد مأمون خلیفه عباسی بود و در خراسان سکونت داشت، از مدینه راهی ایران شد، اما در میان راه بیمار شد و پیش از آن كه دیدگان مباركش به دیدار برادر روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان در شهر قم درگذشت. به باور برخی از محققان، حضرت معصومه (سلام الله علیها) در ساوه مسموم و شهید شده است. مردم قم با تجلیل فراوان پیكر پاكش را به سوى محل فعلى (حرم مطهر آن حضرت) که در آن روز بیرون شهر و به نام «باغ بابلان» معروف بود بردند و دفن نمودند که هم اکنون مزار آن حضرت در قم، محل زیارت ارادت‌مندان ایشان است.

آن حضرت دارای اوصاف و سجایای اخلاقی بسیاری بود. یکی از شواهد عظمت فوق‌العاده حضرت فاطمه معصومه (سلام‌الله‌علیها) زیارت‌نامه‌ی خاصی است که امام رضا (علیه‌السّلام) در شأن او صادر فرموده است؛ زیرا بعد از فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها)، تنها زیارت‌نامه‌ای که از امام معصوم برای یک زن نقل شده، زیارت حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) است.

بنابر روایتی که از امام صادق (علیه السلام) گزارش شده، قم حرم امامان (علیهم السلام) دانسته شده است. در روایت دیگری آن حضرت فرمودند: «و به زودى بانويى از فرزند من آن‌جا (قم) دفن مى‌شود که نامش فاطمه است. هرکسى او را زيارت کند بهشت بر او واجب مى‌شود.» آن‌حضرت هنگامى اين جمله را فرمودند که هنوز مادر امام موسى بن جعفر (علیهما السلام) به او باردار نشده بود.

حضرت فاطمه؛ دختر امام موسای کاظم (علیه ‏السّلام) مانند دیگر اولیاى پاک خداوند، داراى کرامت‌هاى باهره بوده و هست.

روایاتی از حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) نقل شده که از مقام علمی و جایگاه راوی‌بودن آن حضرت حکایت دارد.