searchicon

کپی شد

چکیده مقاله آیة‌الله وحید بهبهانی

آقا محمدباقر اصفهانی مشهور به «وحید بهبهانی» و مقلب به «آقا»، فقیه و اصولی در خانواده‌ای متدین و مشهور به علم و دانش ،میان سال‌های ۱۱۱۶ – ۱۱۱۸ قمری، در شهر اصفهان به‌دنیا آمد.

پدر او مولی محمداکمل اصفهانی (شیرازی) و مادر وی، دختر آقانورالدین‌بن ملاّ صالح مازندرانی بوده است.

وی تحصیلات خود را در اصفهان و نزد پدر بزرگوارش شروع و آن‌را در نجف و کربلا کامل ساخت. وی از اساتید متعددی که برجسته‌ترین آن‌ها سید محمد طباطبایی بروجردی و سید صدرالدین قمی رضوی همدانی بودند، استفاده کرد.

او برای رسیدن به مدارج والای علمی، مهاجرت‌های متعددی داشته است. او دارای ویژگی‌های شخصیتی معنوی و علمی والایی بود، تا جایی که از ناحیه علما و بزرگان به القابی؛ مانند «وحید عصر»، «استاد اکبر»، «استاد کل»، «جامع علوم»، «علّامه ثانی»، «محقّق ثالث» «مُجدّد قرن» و «استاد الکلّ فی الکلّ» ملقب گردید.

وی در اخلاق و صفات نیز نمونه بوده است. صفاتی مانند عشق به مطالعه و تحقیق، فروتنی، تقوا و خداترسی، احترام و گرامی‌داشت عالمان بزرگ و راستین، ادب و احترام فوق العاده به اهل بیت (علیهم‌السلام)، زهد و همیاری و همدلی با تنگ‌دستان و مناعت طبع و عزت نفس از جمله صفات اخلاق او است.

از جمله اقدامات ارزش‌مند و تاریخی او در زندگی پربارش، احیاء جایگاه اجتهاد در مذهب شیعه و مبارزه ایشان با اخباری‌گری و پایه‌گذاریِ روشِ نوینِ اصولی در فقه امامیّه است. علامه بهبهانی از چهره‌های بزرگ علمی شیعه است که از سیاست کناره می گرفت؛ طوری‌که در طول حیاتش هیچ‌گونه تعامل و همکاری با سلاطین زمانه نداشت.

وی دارای تألیفات متعددی در زمینه‌های مختلف علوم است که این نشانه تبحّر و احاطه علمی گسترده او است. وحید همچنین شاگردان بسیار مبرز و بزرگی را تربیت نمود که هر کدام خود از استوانه‌های بزرگ علمی شیعه بودند.

مهم‌ترین میراث ایشان شامل: اندیشه و مکتب اصولی و اثرات آن در حوزه علمیه؛ آثار مکتوب شامل کتاب‌ها و مقالات ارزشمند علمی، تحقیقى و پژوهشى او و شاگردان عالم و دانشمند او است.

مرحوم وحید بهبهانی سرانجام در روز جمعه ۲۹ شوال ۱۲۰۵ قمری برابر با ۱۰ تیر ۱۱۷۰ شمسی وفات کرد و در کربلا در حرم امام حسین (علیه‌السلام) و در پایین پای شهداء کربلا به‌خاک سپرده شد.