کپی شد
پیاده‌روی اربعین حسینی
فاصله بین نجف و کربلا از راه اصلی و آسفالت، حدود هشتاد کیلومتر و از جاده فرعی و کنار شط فرات و مسیر نخلستان، متجاوز از یکصد کیلومتر است و معمولاً کاروان‌های نجف اشرف، مسیر فرعی و راه کنار آب را انتخاب می‌کردند. حرکت و سیر انفرادی یا همراه با کاروان، هر کدام ویژگی خود را دارد. خوبی حرکت با کاروان، خدمات جنبی بود که از حیث آذوقه و خوراک و حمل بار انجام می‌شد؛ امّا کسانی که به صورت فردی حرکت می‌کردند، مجبور بودند راحله و توشه سفر را همراه خود بردارند و در هوای گرم و سوزان عراق، راه رفتن با کوله پشتی و بار، بسیار دشوار بود؛ ولی کاروان‌ها معمولاً اسب، گاری یا وانت بار بزرگی اجاره می‌کردند و بار و اثاث کاروان را به وسیله آن منتقل می‌کردند و اگر هم کسی در وسط راه از راه رفتن بازمی‌ماند، با همین وسیله نقلیه، به محل توقف بعدی برده می‌شد. این کاروان‌ها به صورت دو مرحله‌ای حرکت می‌کردند.[1]
بنابر این یکی از سنت‌هایی که امروزه به آن اهتمامی بیش از پیش داده می‌شود مسأله پیاده روی اربعین است که برخی نسبت به آن انتقاداتی دارند، این مسأله هم در احادیث به آن اشاره شده و هم در سیره علماء وجود داشته است.
به حدیثی از امام صادق (علیه السلام) در اهمیت زیارت امام حسین (علیه السلام) با پای پیاده اشاره می‌شود:
قَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام): «یَا حُسَیْنُ مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ یُرِیدُ زِیَارَةَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ص. إِنْ کَانَ مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَى عَنْهُ سَیِّئَةً حَتَّى إِذَا صَارَ فِی الْحَائِرِ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْمُصْلِحِینَ الْمُنْتَجَبِینَ [الْمُفْلِحینَ الْمُنْجِحِینَ]حَتَّى إِذَا قَضَى مَنَاسِکَهُ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْفَائِزِینَ حَتَّى إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَکٌ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص. یُقْرِؤُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَکَ مَا مَضَى».[2]
امام صادق (علیه السلام) به یکی از یارانشان فرمودند: اى حسین! کسى که از منزلش بیرون آید و قصدش زیارت قبر حضرت حسین بن على (علیهما السلام) باشد، اگر پیاده رود خداوند منّان به هر قدمى که برمى‌دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو مى‌فرماید تا زمانى که به حائر برسد و پس از رسیدن به آن مکان شریف، حق تعالى او را از رستگاران قرار مى‌دهد تا وقتى که مراسم و اعمال زیارت را به پایان برساند که در این هنگام او را از فائزین محسوب مى‌کند تا زمانى که بازگردد، در این وقت فرشته‌اى نزد او آمده و مى‌گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) سلام رسانده و به تو مى‌فرماید: از ابتدا عمل را شروع کن، تمام گناهان گذشته‌ات آمرزیده شد.
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء می‌نویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(علیهم السلام) در بین شیعیان رایج بوده‌است و شیعیان حتی در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت مقید بوده‌اند.[3] توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت می‌گیرد یکی از پرجمعیت‌ترین راهپیمایی‌ها در جهان شمرده می‌شود. پس از سقوط حزب بعث عراق جمعیت این زائران چند برابر شده‌است، به طوری که گزارش‌ها از حضور ۱۵ میلیون زائر در سال ۱۳۹۲ش،[4] حدود ۲۰ میلیون در سال ۱۳۹۳ش[5] و ۲۷ میلیون در سال ۱۳۹۴ش خبر داده‌اند.[6]
آمار وزارت کشور عراق حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۲شمسی دست‌کم یک میلیون و ۳۰۰ هزار زائر خارجی به عراق آمده و در راهپیمایی اربعین شرکت کرده‌اند.[7]
تعداد زائران اربعین از ۱۳۹۵-۱۴۰۱ش[8]
سال تعداد زائران اربعین (نفر)
۱۴۴۴ق/ ۱۴۰۱ش ۲۱,۱۹۸,۶۴۰
۱۴۴۳ق/ ۱۴۰۰ش ۱۶,۳۲۷,۵۴۲
۱۴۴۲ق/ ۱۳۹۹ش ۱۴,۵۵۳,۳۰۸
۱۴۴۱ق/ ۱۳۹۸ش ۱۵,۲۲۹,۹۵۵
۱۴۴۰ق/ ۱۳۹۷ش ۱۵,۳۲۲,۹۴۹
۱۴۳۹ق/ ۱۳۹۶ش ۱۳,۸۷۴,۸۱۸
۱۴۳۸ق/ ۱۳۹۵ش ۱۱,۲۱۰,۳۶۷
بر اساس گزارش حرم حضرت عباس (علیه‌السلام)، ۲۲ میلیون و ۱۹ هزار و ۱۴۶ نفر از کشورهای مختلف در مراسم اربعین امسال (۱۴۰۲ شمسی ـ ۱۴۴۵ قمری) شرکت کردند.[9]
[1]. خاطرات سید علی اکبر محتشمی، ص 122 و 123.
[2]. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام ج ۶ ص ۴۳ ح ۸۹؛ صدوق، محمد علی، ثواب الأعمال: ص ۱۱۶ ح ۳۱، مفید، محمد بن محمد، المزار، ص ۳۰ ح ۱.
[3]. قاضی طباطبایی، سید محمد علی، تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهدا(ع)، ص ۱-۲.
[4]. سایت خبری وطن امروز، «نگاهی به ابعاد تأثیرگذاری پیاده‌روی عظیم اربعین».
[5]. «اجتماع ۲۰ میلیونی در کربلا»، منتشر شده در خبرگزاری ابنا در تاریخ (۲۲/آذر/۱۳۹۳).ا
[6]. «جمعیت زائران کربلا در اربعین حسینی امسال از مرز ۲۷ میلیون نفر گذشت»، مندرج در پایگاه خبری سازمان حج و زیارت مورخ (۱۲/آذر/۱۳۹۴).
[7]. «تعداد زائر غیرعراقی در اربعین»، منتشر شده در سایت فردا مورخ (۲/دی/۱۳۹۲).
[8]. «تعداد زائران اربعین امسال اعلام شد | جدول تعداد زائران از سال ۱۳۹۵ تا کنون»، همشهری آنلاین؛ بخی از آن برگرفته از ویکی شیعه.