کپی شد
ويژگى‌هاى دورۀ دهم فقه شیعه
دورۀ دهم فقه شیعه به جهت شرایط خاص زمانی و مکانی آن دارای ويژگى‌هایى خاص می باشد که در ذیل به بعضی از آنها اشاره می شود:
1. جامعه‌نگرى به جاى فردنگرى در عرصۀ فقاهت.[1]
2. ورود فقاهت به عرصۀ رهبرى اجتماعى مسلمانان و ابتلای فقه و فقها به حکومت و مدیریت کشور در حد وسیع که لزوم پاسخ‌گویی به سؤالات جدید در زمینه‌های اجتماعی، قضایی، پزشکی، معاهدات بین الملل، هنر، موسیقی، رادیو و تلویزیون، مطبوعات و دیگر رسانه‌ها، اقتصاد، بانکداری و مانند آن را در پی داشت.[2]
3. طرح نظریه ولایت مطلقه فقیه و توجه به ابعاد و زوایای آن در سطح بسیار وسیع.[3]
4. توجّه به مسائل دنياى جديد و مسائل تازه‌اى كه در تبادل فرهنگ‌ها و برخورد فرهنگ اسلامى با تمدّن جديد غرب به وجود آمد؛ نظیر حقوق بشر، حقوق زنان، محیط زیست، مبارزه با تروریسم و مانند آن.[4]
5. نفوذ مسائل فقهى در عرصۀ قانون‌گذارى و متأثّر شدن مجالس قانون‌گذارى از فقه و حقوق اسلامى.[5]
6. استفاده از ابزارهای نوین؛ نظیر رادیو، تلویزیون، رایانه، اینترنت، ماهواره، تلفن همراه و مانند آن در امر تبلیغ فقه شیعی و آسان شدن دسترسی به اقوال و فتاوای فقها و سهولت تحقیق و پژوهش و تدوين و تألیف كتب فقهی و اسفاده های دیگر.
7. تدوين موسوعات فقهى به شكلى تازه:
شكل جديد تدوين موسوعات فقهى معمولًا به صورت الفبايى است كه همۀ موضوعات و مسائل فقهى بر اساس حروف الفبا تدوين مى‌شود كه مى‌توان به دو نمونه از آن اشاره كرد:
1. «موسوعة الفقه الاسلامى طبقاً لمذهب اهل البيت (عليهم السلام)»، حاصل تلاش جمعى از پژوهشگران زير نظر آیة الله سيد محمود هاشمى شاهرودى.
2. «الموسوعة الفقهية الميسّرة، تأليف شيخ محمد على انصارى، به زبان عربى و در 8 جلد.
در بین موسوعات این دوره، «دائرة المعارف فقه مقارن» تحت اشراف آية اللّٰه مكارم شيرازى، بر اساس ترتيب معمول و سنّتى ابواب فقهى تدوين مى‌شود و به صورت الفبايى نيست.[6]
8. پدیدآمدن زمینه های پرداختن به مباحث فقه مقارن و تقریب میان مذاهب اسلامی که به سبب تأکید امام خمینی بر این امر و پی‌گیری آن از سوی تشکیلات خاصی بود.[7]
9. برپایی کنگره‌های متعدد در تجلیل از مقام علمی برخی فقهای بزرگ و اهتمام به نشر آثار آنها و ارائه مقالات در معرفی اندیشه‌های فقهی و اصولی آنها؛ مانند کنگره هزاره شیخ مفید در سال 1372ش در قم، کنگره بزرگداشت مقدس اردبیلی در سال 1375ش در قم و اردبیل، کنگره بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ اعظم انصاری در سال 1373ش در قم، کنگره بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی در سال 1374ش در قم و … .[8]
[1]. مکارم شيرازى، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن، ص 132.
[2]. اسلامی، رضا، مدخل علم فقه، ص 390.
[3]. همان.
[4]. همان، ص 391؛ دائرة المعارف فقه مقارن، ص 132.
[5]. دائرة المعارف فقه مقارن، ص 132.
[6]. همان، ص 132 و 133.
[7]. مدخل علم فقه، ص 391.
[8]. همان.