موسیقی و شعر در طریقت جلوتیه

عزیز محمود هدایی، مؤسس طریقت جلوتیه، غیر از وجهه صوفیانه، شاعر و موسیقی دان نیز بود. او اشعار می‌سرود و برای اشعار خود آهنگ می‌ساخت و این آهنگ‌ها در خانقاهش خوانده می‌شد. موسیقی‌دانان قرون بعد نیز برای منظومه‌های او آهنگ ساخته‌اند. در زمان هدایی و در آستانه (خانقاه) او، موسیقی‌دانان مشهوری وجود داشتند، مانند حافظ قومْرال و شعبان دَده، که خلیفه‌های وی و ذاکرباشی خانقاهش بودند. آهنگ‌ساز بودن بیش‌تر مشایخ جلوتی، اهمیت موسیقی را در این طریقت نشان می‌دهد.

دیویتچی زاده محمدافندی (متوفی ۱۰۹۰ ق)، از مشایخ آستانه، برای اشعاری که با تخلص «طالب» سروده بود، آهنگ ساخت. جلوتیان بورسه نیز، مانند مشایخ جلوتی استانبول و منسوبان ایشان، اهل موسیقی بودند. اسماعیل حقّی بروسوی، از مشایخ مشهور جلوتی، برای برخی اشعار عرفانی هدایی و اشعار خودش، در دستگاه‌های گوناگون، آهنگ ساخته است.[1]