کپی شد
معرفی و ساختار کتاب نزهة الابصار و محاسن الآثار
کتاب نُزهَةُ الاَبصَار و مَحَاسِنُ الاَبرَار از روی تنها نسخه موجود در جهان که در کتابخانه کشور واتیکان نگه‌داری می‌شود، تهیه شده و پس از تحقیقات مرحوم آیت الله محمدباقر محمودی، چاپ و منتشر شده است. این اثر حدود 60 سال پیش از نهج‌البلاغه شریف رضی تألیف شده‌است. در این اثر گران‌قدر خطبه‌هایی از حضرت علی (علیه السلام) نقل شده‌است که در نهج البلاغه موجود نیست. این کتاب از اسناد و کلماتی برخوردار است که از این پس کمک شایانی به محققان و پژوهشگران شیعه خواهد کرد.
گفتنی است، کتاب نزهه الابصار و محاسن الاثار از کتاب‌های تاریخی و مذهبی شیعه و حاوی خطبه‌ها و کلمات حضرت علی (علیه السلام) است که نویسنده این اثر از علمای اهل سنت زمان خود بوده و در سال‌های 280 تا 360 هجری قمری می‌زیسته است.[1]
گرچه این کتاب سال‌ها ناپدید بوده و در دسترس علاقه‌مندان نبوده، اما پس از تألیف آن، سال‌ها در دسترس دانشمندان قرار داشته و شخصیت‌هایی؛ مانند ابن شهر آشوب در مناقب،[2] علامه مجلسی در بحار،[3] مقدس اردبیلی در حدیقة الشیعه[4] و علامه بیاضی در کتاب الصراط المستقیم[5] از آن حدیث گزارش کردنده‌اند.
مامطيری در این كتاب، ابتدا کمی از علم، جود و اوصاف حضرت علی (علیه السلام) سخن می‌گوید، سپس در باره اجداد پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)؛ جناب هاشم، عبدالمطّلب، عموی آن‌حضرت جناب ابوطالب و هم‌چنین در باره پدر و مادر پیامبر اکرم سخن به‌میان می‌آورد. پس از آن، مختصری پیرامون زندگی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بحثی را ارائه نموده که مجموع این بحث‌ها حدود 60 صفحه از این کتاب 440 صفحه‌ای را شامل می‌شود.
وی پس از این بحث‌ها که کمتر یک چهارم کتاب را دربرمی‌گیرد، وارد بحث از زندگی حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) شده و تحت بیش از دویست و بیست عنوان، کلمات قصار، خطبه‌ها و نامه‌های آن‌حضرت را بیان می‌نماید.
[2]. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على، مناقب آل أبي طالب (عليهم السلام)، ج 1، ص 10.
[3] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 1، ص 66؛ ج 18، ص 18 و ج 22، ص 191 و ج 40، ص 225 و … .
[4]. مقدس اردبيلي، احمد، حدیقة الشیعه، تصحيح: حسن زاده، صادق ج 4، ص 611 و ج 4، ص 6096 و 6606 .
[5]. نباتی بياضى، علی بن یونس، الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم، ج 2، ص 12 و 249.