searchicon

کپی شد

فلسفه بنای کعبه

خانه کعبه که مهم‌ترین بنای تاریخی شهر مکه می‌باشد، بر اساس آيات قرآن، هم‌چنين اسناد تاريخى، مكه نمادى از بركات الهى، هدايت بشر[1]و محل اجتماع[2] براى عبوديت حضرت حق، تلقى شده است. خداوند متعال با افاضۀ خير فراوان دنيوى بر اين مكان كه قبل از آن خشک و لم ‏يزرع بود، رزّاقيت خود را به عرصه نمايش درآورد[3] و با ارائۀ اين حقيقت كه آن جا محلى است براى وصول به مقام قرب الهى، چگونگى سلوک بندگى را، براى هدايت جهانيان به تصوير كشيد. چنان كه با مقرر نمودن يک سلسله اعمال تشريعى در ايام خاص، كيفيت سير عبودى را به انسان‏ها خاطرنشان مى‏سازد كه آدمى بايد از نفس خویش هجرت كرده، با پاک­سازى خود از هرگونه آلودگى، تعلّق، رنگ و هيئت غيرخدايى، با اخلاص، اقبال و توبۀ خاص، به مقام قرب ربوبى بار يابد. علاوه بر آن، خانه خود را نشانگر مقام ابراهيم (ع)، حرم امن و حج توانمندان تلقى فرمود كه هر يک نشان دهنده عظمت مقام حضرت حق هستند. به واقع چه نشانى گوياتر و رساتر از اين كه هر سال میلیون­ها نفر در اين مكان مجتمع گشته و با انجام مناسک و اعمال ویژه، عبوديت خویش را در برابر خداوند به نمايش گذارده، كه اين خود براى ديگر مردمان، بيدارگر و تحول ‏آفرين است.

خداوند، دستور ساخت اين خانه را صادر فرمود تا به عنوان قبله در نماز، در هنگام قربانی­کردن و در مواجهۀ اموات و …، يادآور خويش به مردم باشد. علاوه بر آن كه همه دل‏هاى متفرق را به يک سو جمع نموده است تا روح توحيد و يكى بودن را در آنها بپروراند و به واسطۀ آن، دين خود را زنده و پايدار سازد.

پس هدف از برپايى چنين مكان شريفى چيزى نيست جز قراردادن نماد و نشانى از مسائل معنوى و فرامادى.

قرآن كریم به اهداف ساخت این بنا و سابقۀ آن اشاره دارد، آن­جا كه فرمود: “اولین خانه­ای كه در جهت تأمین منافع مردم، بنا شده، همان است كه در سرزمین مكه است. خانه ای که برای جهانیان سبب بركت (افزونی نعمت­ها) و موجب هدایت است”[4].[5]


[1]. إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمينَ، آل عمران، 96.

[2]. وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً، بقره، 125.

[3]. ابراهيم، 37.

[4]. آل عمران،‌ 96.