کپی شد
غسل میّت
درباره غسل میّت، احکام و آداب و پاداش هایی وارد شده که در ذیل به بعضی از آنها اشاره می شود:
واجب است ميّت را سه غسل بدهند. اول: به آبى كه با سدر مخلوط باشد. دوم: به آبى كه با كافور مخلوط باشد. سوم: با آب خالص.[1]
در کتاب سنن النبى (ص) به نقل از كتاب «كافى» از «على بن ابراهيم» از پدرش روايت شده كه: «امام (ع) فرمود: سنت در «كافور» براى ميت، مقدار سيزده درهم و ثلث درهم است. سپس علت آن را بيان كرده، فرمود: جبرئيل (ع) حنوطى برای رسول خدا (ص) آورد و مقدار آن چهل درهم بود، حضرت آن را سه قسمت كرد، قسمتى براى خودش و قسمتى براى على (ع) و قسمت سوم را براى فاطمه (س) قرار داد، و سنت به همان مقدار جارى شد».[2]
همچنین مستحبّ است میت در حال غسل رو به قبله باشد.[3]
فقها و مراجع عظام در بارۀ غسل دادن زن و مرد چنین فتوا داده اند: اگر مرد، زن را و زن، مرد را،[4] غسل بدهد باطل است،[5] ولى زن مىتواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم مىتواند زن خود را غسل دهد،[6] اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه زن، شوهر خود و شوهر، زن خود را غسل ندهد.[7] البته اگر براى غسل ميّت زن، زن ديگرى نباشد مردهايى كه با او نسبت دارند و محرمند، يا به واسطه شير خوردن با او محرم شدهاند، مىتوانند از زير لباس، او را غسل دهند.با توجه به این مسئله، در حالت عادی مرد نمی تواند مادر زن مردۀ خود را غسل دهد؛ زیرا تنها مورد استثنا در مسئله، طبق نظر برخی از مراجع، زن و شوهر هستند.[8]
پاداش كسى كه جنازه مؤمنى را غسل دهد:
در کتاب ثواب الاعمال پاداش غسل دادن مردگان، این چنین ذکر شده است:
ابو الجارود از امام باقر (ع) نقل كرده است كه فرمود: «از جمله مناجات هاى موسى (ع) با خدا اين بود كه گفت: پروردگارا، مرا از پاداش عيادت بيمار آگاه كن كه چقدر است؟ خداوند بزرگ فرمود: فرشتهاى بر او مىگمارم كه وى را در قبر تا روز رستاخيز عيادت كند. گفت: پروردگارا، پاداش كسى كه مردگان را غسل دهد چيست؟ فرمود: او را از گناهانش پاك مىسازم؛ مانند روزى كه مادرش او را زاييده است. گفت: پروردگارا، كسانى كه تشييع جنازه كنند چه پاداشى دارند؟ فرمود: گروهى از فرشتگان خود را كه پرچم هايى به همراه دارند بر آنها مىگمارم تا آنان را از گورهايشان به سوى عرصه محشر بدرقه كنند. گفت: پروردگارا، براى كسى كه زن فرزند مردهاى را تسليت گويد چه پاداشى هست؟ فرمود: در روزى كه سايهاى جز سايه من نيست او را در سايه خود پناه مىدهم».[9]
سعد اسكاف مىگويد: امام باقر (ع) فرمود: «هر مؤمنى جنازه مؤمنى را غسل دهد و هنگامى كه او را پهلو به پهلو مىكند بگويد: «اللّهمّ هذا بدن عبدك المؤمن و قد أخرجت روحه منه و فرّقت بينهما فعفوك عفوك» خداوند گناهان يك سال او را- غير از كباير- مىبخشد».[10]
عبد اللَّه بن سنان مىگويد: امام صادق (ع) فرمود: «هر كس ميّت مؤمنى را غسل دهد و امانت را در حق او رعايت كند خداوند او را مىآمرزد. راوى حديث پرسيد: چگونه امانت را در حق او رعايت كند؟ فرمود: آنچه را كه در بدن ميّت مىبيند افشا نكند».[11]
[1]. امام خمینى، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰى)، ج 1، ص 316، م 550، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ هشتم، قم، 1424 ه ق.
[2]. طباطبائى، سید محمد حسین، سنن النبى (ص)، فقهى، محمد هادى، ص 2.9و210، ح 238، كتاب فروشى اسلامیه، چاپ هفتم، تهران، 1378ش.
[3]. طوسی، محمد بن حسن، الجمل و العقود فی العبادات، ص 49، قم؛ عاملی شهید ثانی، زین الدین بن علی بن أحمد، مسالك الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ج1، ص 86، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، قم، 1413 هـ ق.
[4]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج 1، ص 319، م 559، بهجت: در غیر موارد ضرورت.
[5]. همان، خوئى و زنجانى: حرام است مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد.
[6]. همان، تبریزى: جایز نیست مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد؛ زنجانى و صافى: در حال اختیار غسل ندهد؛ سیستانى: مرد نمىتواند زن نامحرم را غسل بدهد و هم چنین زن نمىتواند مرد نامحرم را غسل بدهد و زن و شوهر مىتوانند یكدیگر را غسل بدهند.
[7]. همان، ص320، مكارم: مرد نمىتواند زن را غسل دهد، هم چنین زن نمىتواند مرد را غسل دهد، مگر زن و شوهر كه هر كدام مىتواند دیگرى را غسل دهد، هر چند احتیاط مستحب آن است كه اگر ضرورتى نیست، این كار را نكنند.
[8]. همان، ص 319.
[9]. شیخ صدوق، ثواب الاعمال، انصارى محلاتی، رضا، ص 375، نسیم كوثر، چاپ اول، قم، 1382ش.
[10]. همان، ص 377، ح1.
[11]. همان، ح2.