رباب همسر امام حسین (علیه السلام)

بنا به نقل مورخان، حضرت رباب، دختر امرء القیس بن عدى، همسر سیدالشهداء (علیه السلام)، مادر سکینه و على ‏اصغر (عبدالله رضیع) است. «امرءُ القیس» جزو یکی از قبایل شامی است، البته این فرد غیر از امرءُالقیس معروف است که شاعری توانا بوده و قبل از بعثت از دنیا رفته است.[1] پدر رباب در زمان خلیفه دوم، مسلمان شده و در مدینه، سه دختر خود را به عقد ازدواج امیرالمؤمنین، امام حسن و امام حسین (علیه السلام) درآورد.[2] ماجرای ازدواج ایشان بدین صورت نقل شده است که امرءُ القیس در زمان عمر، به مسجد آمد و اسلام آورد. وقتی از مسجد  به سمت منزل خود بیرون رفت، امام علی (علیه السلام) هم به‌همراه  حسنین (علیهما السلام) از مسجد بیرون آمده، به‌او فرمود: من علی بن ابی‌طالب پسر عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله) هستم و این دو، فرزندان من هستند. ما می‌خواهیم با تو پیوند خویشاوندی بر قرار کنیم. او هم دخترانش «محیاه» را به حضرت علی (علیه السلام)، «سلمی» را به امام حسن (علیه السلام) و «رباب» را به امام حسین (علیه السلام) تزویج نمود.[3] رباب به عقد امام حسین (علیه السلام) درآمد و تا آخرین لحظات زندگی آن حضرت، در کنار وی ماند.

رباب بر اساس شواهدی در کربلا حضور داشت و همراه اسیران به شام رفت، سپس به مدینه بازگشت و مدّت یک ‏سال براى سید الشهداء (علیه السلام) عزادارى کرد و مرثیه‏هایى هم در سوگ آن حضرت سرود. شخصیت والای رباب باعث شد که بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام)، عده‌ای از اشراف قریش، از وی خواستگاری کنند، اما به نوشته مورخان، او نپذیرفت و گفت: «من پس از آن که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پدرشوهرم بوده، شخص دیگری را به عنوان پدرشوهر نمی‌پذیرم».[4]

او پیوسته گریان بود و زیر سایه نمى‏رفت و از ‏فرط گریه و اندوه بر شهادت حسین (علیه السلام)، یک سال بعد (در سال 62 هجرى) جان باخت.‏ ‏از جمله سروده‏هاى او در شهادت ‏امام حسین (علیه السلام) ابیاتى است که این گونه شروع مى‏شود:‏

‏«آن کس که نوری روشنی بخش بود، در کربلا کشته شد و به خاک سپرده نگردید؛ ای سبط پیامبر! خداوند از ما به تو  جزای نیک دهد و از تو خسران را دور گرداند…».[5]‏

از اخبار محدودی که در زمینه روابط امام حسین (علیه السلام) و همسرش رباب رسیده است، چنین برمی‌آید که روابط آن دو بسیار صمیمی بوده، آن قدر که هم امام (علیه السلام) و هم رباب از اظهار این روابط صمیمی میانِ خود، خودداری نمی‌کرده‌اند، همان‌گونه که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز از نشان دادن صمیمیتی که نسبت به برخی از همسران خود داشت، خودداری نمی‌کرد. به‌دلیل وجود همین شواهد است که ابن کثیر می‌گوید: «امام حسین (علیه السلام) همسرش رباب را بسیار دوست می‌داشته و از روی علاقه‌مندی به وی، در باره‌اش شعر می‌گفت».[6]

همان‌طور که ذکر شد، رباب دو فرزند از امام حسین (علیه السلام) داشت، یکی سکینه و دیگری عبداللّه. عبداللّه در روز عاشورا در حالی که کودکی بیش نبود، در جلوی چشم پدر و مادرش به شهادت رسید. سکینه نیز، بعدها در شمار زنان بزرگ عالم اسلام درآمده و به‌ویژه در ادب، شخصیت برجسته‌ای شد.[7]