جنگ جمل و جانشینی سهل بن حنیف از علی (علیه السلام) در مدینه

سهل در بیشتر جنگ‌های پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امام علی (علیه السلام) شرکت داشت، اما به دلیل جانشینی از آن‌حضرت در مدینه، در جنگ جمل حضور نیافت.

وقتی‌که عثمان بن حنيف (برادر سهل بن حنیف) به عنوان والى امام على (علیه السلام) به بصره رسيد، عبد الله بن عامر (والی بصره) را بیرون كرد. او با بهترين اموال و هم‌چنين يعلى بن منية با مالى بسيار به مكه رفتند.

آن‌ها نزد عايشه رفتند و پیشنهاد کردند كه به بصره بروند چرا كه مردم بصره دوستداران عثمان هستند تا به خون‌خواهى وى برخيزند.

از یک طرف معاويه به زبير نامه نوشت كه «من با تو بيعت كردم و پس از تو با طلحه، عراق را فراموش نكنيد.» از طرف دیگر ابن عامر و ابن منيه نيز اين دو را به مال و ستوران يارى كردند. عايشه را بيرون بردند تا به بصره رسيدند. عثمان بن حنيف را گرفتند، خواستند او را بكشند اما از خشم انصار بر كسانى كه در مدينه جا گذاشته بودند ترسيدند. موى او را گرفتند و ريشش را كندند، نيز موى ابروان و مژگان او را. و از خازنان بيت المال پنجاه مرد را كشتند و اموال را غارت كردند.

طلحه و زبير به خطبه خواندن ايستادند كه «اى مردم بصره! اين كار توبه‏اى است از گناه، ما خواستيم از امير المؤمنين (يعنى عثمان) رضايت بخواهيم و نخواستيم او را بكشيم.» اين خبر به على رسيد. از مدينه بيرون آمد… .[1] بعد از اين‌كه آن حضرت مدينه را ترک گفت و به طرف بصره رفت سهل بن حنيف را حاكم مدينه نمود.[2]

[1]. مقدسى، مطهر بن طاهر، آفرينش ‏و تاريخ، ترجمه: شفيعى كدكنى، محمد رضا، ج ‏2، ص 876 و 877.

[2]. ثقفى كوفى، ابو اسحاق ابراهيم بن محمد، الغارات و شرح حال اعلام آن، ترجمه: عطاردى، عزيز الله، ص 437.