انجام کار نیک در حضور دیگران و ریا

کارهای خوبی که انسان انجام می دهد، اگر به گونه ای باشد که بودن یا نبودن دیگران در انجام آن کار خوب تأثیر و نقشی نداشته باشد، حتی اگر در حضور دیگران انجام شود، ایرادی نداشته و در مراتب مقدماتی معنویت، ریا محسوب نمی شود؛ هر چند در دل اندکی خوشحالی و سرور پدید آید.

همین که آدمی در مسیر و به فکر این است که با نیّت خالص کار نیک انجام دهد، بهترین حالت برای او بوده و جای امیدواری است.

در این باره به بیان یک روایت بسنده می شود:

زُراره از امام باقر (ع) روايت مى‏كند كه از آن حضرت سؤال كردم: مردى كار نيكى مى‏كند و شخص ديگرى او را در حال عمل نيك مشاهده می کند و او خوشحال مى‏شود؟ امام (ع) فرمودند: مانعى ندارد، همۀ افراد دوست دارند كه كارهاى نيك آنها در ميان مردم آشكار گردد، ولى اگر آنها تنها براى خوشنامى و تظاهر كارى را انجام دهند، کارشان ريا خواهد بود.[1]

توجه به این نکته لازم است که در درجات بالای عرفان و معرفت این مقدار از خوشحالی هم نباید باشد و شاید در برخی موارد نوعی شرک خفی به شمار آید، اما باید با پیمودن مقدمات و پله به پله به این درجات و منازل از معرفت نائل شد.

بر این اساس، اگر اطلاع و یا عدم اطلاع دیگران بر اعمالمان، در به جا آوردن عباداتی که انجام می دهیم، نقشی نداشته باشد، خوشحال شدنمان از اطلاع دیگران، به تنهایی گناه به شمار نمی آید.

برای آگاهی بیشتر از راه های تحصیل نیّت خالص، به نمایه «تحصیل نیت خالص»، سؤال 738 (سایت اسلام کوئست: 1038) و نمایه تعریف ریا و راه درمان آن  سؤال 5073 (سایت اسلام کوئست: 5295) مراجعه شود.