ابتلائات و امتحانات موسی کلیم الله (علیه السلام)‏

از آن جا که پیامبران (علیهم السلام)، سکان دار کشتی بشریت و نجات بخش انسان ها از گرداب گمراهی هستند و پیامبری، مقامی عالی و بلند مرتبه است، هر کسی صلاحیت و شایستگی آن را ندارد. از این رو پیامبر باید ویژگی ها و خصوصیات متناسب با آن مقام و منزلت را داشته باشد و برای این که هر پیامبری در زمان خود موفق شود، باید آمادگی مقابله با جریان ها و حوادث را داشته باشد و فرصت ها را بشناسد.

از سوی دیگر، ادعای بزرگ و خارق العاده، برای انسان ها به سهولت قابل پذیرش نیست؛ لذا پیامبر باید از دو جهت کامل باشد:

۱. ابعاد شخصی و کمالات فردی که با عبور از موانع و موفقیت در آزمایش های دشوار، به دست می آید. گاهی یک سلسله آزمایش های چشمگیر و جالب، برای بعضی اشخاص پیش می آید که با عبور از آن ها به مقام عالی می رسند و رسیدن به چنین افتخاری، بدون امتحان ممکن نیست. در اثر این امتحان ها، مردم توجه خاصی به مبدأ پیدا می کنند که بسیار لطیف و نورانی است و در سایه این توجه، صلاحیت و لیاقت، ارتقای به آن مراتب عالی، دست یافتنی است. این جهت به روشنی از آیات قرآن استفاده می شود. در جایی قرآن کریم می فرماید: «هنگامی که خداوند ابراهیم را با وسایل گوناگونی آزمود و او به خوبی از عهده آزمایش ها برآمد …»[1]

2. به وسیله آزمایش، جوهره و استعداد پیامبر، برای خودش و دیگران، بروز می کند و دعوت او زمانی برای دیگران پذیرفتنی است که امتیازات و برتری های او به اثبات رسد و قابل تردید و انکار نباشد؛ لذا به وسیله آزمایش، انبیاء (علیهم السلام) به همه مردم، در تمام اعصار، معرفی می شوند. در واقع با مردم اتمام حجت می شود که خداوند متعال بدون دلیل کسی را به نبوّت و رسالت انتخاب نکرده است. در قرآن کریم، موارد متعددی از آزمایش پیامبران ذکر شده است که امتیازات آن ها را بر می شمرد؛ برای مثال، درباره حضرت موسی (علیه السلام) می فرماید: «… و تو يكى (از فرعونيان) را كشتى، اما ما تو را از اندوه نجات داديم! و بارها تو را آزموديم ..».[2]

حضرت موسی (علیه السلام) یکی از پیامبرانی است که مورد امتحانات زیادی قرار گرفته است که در جای خود به برخی ار آنها اشاره می شود.

[1]. بقره، 124.

[2]. طه، 40.