کپی شد
آداب تلاوت قرآن
در اسلام همه چيز نياز به برنامه دارد مخصوصا بهرهگيرى از كتاب بزرگى همچون قرآن، به همين دليل در خود قرآن و روایات براى تلاوت و بهرهگيرى از اين آيات آداب و شرائطى بيان شده است که برخی از آنها عبارت اند از:
1- تماس گرفتن با خطوط قرآن بايد توام با طهارت و وضو باشد. قرآن مىفرمايد: قرآن را جز پاكان لمس نمىكنند.” [1]
اين تعبير ممكن است هم اشاره به پاكيزگى ظاهرى باشد، و هم اشاره به اين كه درك مفاهيم و محتواى اين آيات تنها براى كسانى ميسر است كه از رذائل اخلاقى نیز پاک اند، یعنی انسان باید از صفات زشتى كه بر ديده حقيقت بين او پرده مىافكند، دور باشد تا از مشاهده جمال حق و حقایق قرآن محروم نگردد.
2- قرآن را بايد به صورت “ترتيل” تلاوت كرد، يعنى شمرده، و توام با تفكر.[2]
3- به هنگام آغاز تلاوت قرآن بايد از شيطان رجيم و رانده شده درگاه حق، به خدا پناه برد که این امر با ذکر “اعوذ بالله من الشیطان رجیم” قبل از “بسم الله الرحمن الرحیم” میسر خواهد شد. البته اين پناه بردن به خداوند، نبايد محدود به لفظ و سخن باشد بلكه بايد در اعماق روح و جان نفوذ كند و در تمام مدت تلاوت این حالت حفظ شود.[3] [4]
در روايتى از امام صادق (ع) مىخوانيم كه در پاسخ اين سؤال كه چگونه اين دستور را عمل كنيم؟ و چه بگوئيم؟ فرمود بگو:”استعيذ بالسميع العليم من الشيطان الرجيم”.
و در روايت ديگرى مىخوانيم كه امام به هنگام تلاوت سوره حمد فرمود: “اعوذ باللَّه السميع العليم من الشيطان الرجيم، و اعوذ باللَّه ان يحضرون” یعنی:” به خداوند شنوا و دانا از شيطان رجيم پناه مىبرم، و هم به او پناه مىبرم از اينكه نزد من حضور يابند”!
همچنین در روایتی آمده است که اولین چیزی که جبرئیل درباره قرآن به پیامبر اکرم (ص) گفت این بود: ای محمد بگو: “أَسْتَعِيذُ بِالسَّمِيعِ الْعَلِيمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ” سپس گفت بگو: ” بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ”.[5]
بنابراين پناه بردن به خدا از شيطان هم در آغاز تلاوت قرآن لازم است و هم در تمام مدت تلاوت هر چند به زبان نباشد.[6]
4. توجه به معانی و مفاهیم قرآن. دلیل دیگری است که باعث روشن شدن قلب و روح انسان و کسب معرفت در حین تلاوت قرآن می شود.
هر چند پی بردن به عمق معانی و مفاهیم واقعی قرآن خارج از دسترس برخی از انسانها است، اما در حد توان با رعایت موارد فوق می توان از این دریای بی کران فیض و معرفت کسب ثواب نمود، و روح و قلب خویش را با تلاوت قرآن و دقت در معانی آن تعالی بخشید.
[1] – لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ:”
[2] – مزمل ،4 وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا
[3]-نحل،98، فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ
[4]– تفسير نمونه، ج11، ص:401 و402
[5]– مستدركالوسائل ج : 4 ص : 265- 4، الشَّيْخُ أَبُو الْفُتُوحِ الرَّازِيُّ فِي تَفْسِيرِهِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍقَالَ أَوَّلُ آيَةٍ نَزَلَتْ أَوْ أَوَّلُ مَا قَالَهُ جَبْرَئِيلُ لِرَسُولِ اللَّهِ ص فِي أَمْرِ الْقُرْآنِ أَنْ قَالَ لَهُ يَا مُحَمَّدُ قُلْ أَسْتَعِيذُ بِالسَّمِيعِ الْعَلِيمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ثُمَّ قَالَ قُلْ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ
[6] . اقتباس به سؤال شماره 1565 (سایت اسلام کوئست: 1579).