searchicon

کپی شد

آثار تاريخى قم

در استان قم بيش از 362 اثر تاريخى و قديمى که از قرون گذشته بنا گرديده و بر جاى مانده، شناسايى شده است. اين مجموعه آثار، شامل مقبره هاى متبرّکه، مساجد، مدارس تاريخى، کاروان­سراها، قلعه ها و مناره ها، آب انبارها، تپّه هاى باستان و… مى باشد. بعضى از اين آثار مالک شخصى ندارند و بعضى همچون امام زاده ها موقوفه هستند. آب انبارها و کاروان­ سراهايى که مالکشان مشخّص نيست، يا متعلّق به اموال شخصى است و يا جزو اموال دولت به شمار مى آيد، امّا به طور کلّى از 362 اثر تاريخى، 172 اثر در فهرست آثار ملّى کشور ثبت شده است. به جز بناى گنبد مطهّر حضرت معصومه (سلام الله علیها) و ابنيه مساجد و امام زادگان که هر يک در جاى خود توضيح دارد، کاروان­سراها و قلعه هاى قديمى از جمله يادگارهاى با ارزش معمارى ايران محسوب مى شود و از روزگار کهن به دلايل گوناگون ارتباطى، اقتصادى، نظامى، جغرافيايى و مذهبى بنياد گرديده و در ادوار مختلف به تدريج توسعه و گسترش يافته است. اگر چه اماکن و بناهاى تاريخى بسيارى نيز در استان وجود داشته که تخريب شده است و تنها از آنها ياد مى شود، همچون تپّه صرم، تپّه گل درويش، امام زاده شاه جان، مدرسه ملّاصادق، بناى قصر دختر و مسجد جام صدم و… عوامل تخريب آن بناها اغلب پيمان­کاران خصوصى و يا برخى از ادارات و نهادها بوده اند.

در این مختصر به چند مورد از آثار تاریخی استان قم اشاره می کنیم:[1]

1 آب انبار صفوی شهر کهک
2 آتشکده نويس بخش خلجستان،روستاى برزو
3 امارت بارگير قمرود قمرود
4 بقعه علمدار کياب بخش خلجستان، روستاى کياب
5 تيمچه بزرگ خيابان آيت الله طالقانى، راسته بازار بزرگ
6 پل دلاک بخش قمرود، روستاى محمّدآباد کاج
7 آقانپّه قشلاق روستاى قشلاق
8 تپّه انبوز اطراف شهر قم
9 تپّه سکينه خاتون بخش مرکزى، شهر قنوات
10 تپّه صرم بخش کهک، روستاى صرم
11 11  تپّه قلعه (دوازده قلعه) بخش خلجستان، روستاى نويس
12 12  تپّه قلعه خورآباد بخش کهک، روستاى خورآباد
13 3  تپّه قلعه مبارک آباد بخش مرکزى، روستاى مبارک آباد
14 4  تپّه قلى درويش اطراف روستاى جمکران
15 تپّه کبري بخش خلجستان، روستاى قاضى پاين
16 6  قره تپّه بخش مرکزى، روستاى شاهجرد
17 قره تپّه قمرود بخش قمرود، 23 کيلومترى شمال شرقى قم
18 حمّام حاج عسکرخان خيابان آيت الله طالقانى، راسته بازار بزرگ
19 خانه امام خميني خيابان معلّم، محله يخچال قاضي
20 خانه آيت الله حائري خيابان آيت الله طالقاني
21 خانه حاجعلى خان زند خيابان انقلاب اسلامی، ک.ش 17(محله چهارمردان)
22 خانه حاج قلى خان خيابان انقلاب اسلامی، کوچه شماره 17، محله چهارمردان
23 خانه حکيم ملّاصدرا شهر کهک
24 خانه سيد حاجى روحاني خيابان انقلاب اسلامي
25 خانه شاکري خيابان آيت الله طالقاني
26 خانه قوبکي خيابان آيت الله طالقاني
27 خانه يزدان پناه خيابان نوزده دى، ک. ش. 11
28 خانه توکّلي خيابان آيت الله طالقاني
29 خانه مهدى زاده خيابان معلّم، محله يخچال قاضي
30 خانه فيض بلوار (55  مترى) عمّارياسر، محله باغ پنبه
32 سدّکبار 28 کيلومترى جنوب شرقى جاده قم ـ کاشان
33 قصر دختر کيلومتر سه جنوب قم
34 قلعه تپّه طغرود بخش جعفريه، روستاى طغرود
35 قلعه جمکران کيلومتر شش شرق قم، روستاى جمکران
36 قلعه زاد (بارى) بلاغ جاده قديم قم ـ تهران
37 قلعه سنگي انتهاى بخش قمرود، روستاى محمّد آباد کاج
38 قلعه سنگى واسون بخش کهک، روستاى نيزار
39 قلعه گچي انتهاى بخش قمرود، روستاى محمّد آباد کاج
41 قيز قلعه سى جمکران روستاى جمکران
42 کاروانسراى آوه بخش جعفريه، جنوب جاده قم ـ ساوه، حوالى روستاى آوه
43 کاروانسراى اتابکي جاده قديم قم ـ کاشان
44 کاروانسراى باقرآباد جاده قديم قم ـ تهران، منطقه على آباد
46 کاروانسراى تاج خاتون بخش مرکزى، جاده قم ـ اراک
47 کاروانسراى خشتى پل دلاک جاده قديم قم ـ تهران
48 کاروانسراى پل صدري جعفريه، جاده قم ـ گازران
49 کاروانسراهاى حوض سلطان بخش قمرود، شرق روستاى چشمه شور و شمال درياچه حوض سلطان
51 کاروانسراى سفيد آب شرق درياچه نمک
52 کاروانسراى سنگي انتهاى بخش قمرود، روستاى محمّدآبادکاج
53 کاروانسراى قلعه سنگى على آباد کيلومترى جاده قم ـ رى (تهران)
54 کاروانسرای صدرآباد پنجاه کيلومترى شمال شرقى قم
55 کاروانسراى عسکرآباد جاده قديم قم ـ تهران
56 کاروانسراى سنگى کوه نمک بخش جعفريه، جاده قم ـ گازران
57 کاروانسراى منظريه 25 کيلومترى جاده قديم قم ـ تهران
58 کاروانسراى طلّاب(مجموعه کاروانسرا) بخش سلفچگان، سى کيلومترى جاده قم ـ اراک
59 مجموعه تاريخى صفي بخش خلجستان، روستاى طينوج
60 مجموعه راسته بازار کهنه و نو خيابان نوزده دى و خيابان آيت الله طالقانى، در جوار محله عربستان
61 مجموعه على آباد على آباد، جاده قديم قم ـ تهران
62 محوّطه باستانى شمشيرگاه بخش جعفريه، روستاى محمودآباد
63 مقابر باغ گنبد سبز خيابان انقلاب، خيابان شهيد روحاني
64 ميل بابک انتها بخش قمرود، روستاى محمّدآبادکاج
65 ميل دلاک جاده قمرود
66 ميل سنگى چاهک بخش خلجستان، روستاى چاهک
67 ميل صفرعلي انتهاى بخش قمرود، روستاى محمّدآبادکاج
68 ميل على آباد جاده قديم قم ـ تهران
69 ميل ميم بخش کهک، روستاى ميم
70 ميل شهرستان بخش مرکزى، حوالى روستاى سراجه

[1] . برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی حرم مطهر حضرت معصومه( سلام الله علیها)