کپی شد
مذهب فقهی مالکى
اين مذهب منتسب به مالک بن انس بن ابى عامر اصبحى، (متولّد سال 93 هجرى در مدينه و متوفّاى 179 هجرى در همان شهر است). وى بخشى از عمرش را در دولت اموى و بخشى از آن را در دولت عباسى گذراند.
مالک، فقه را نزد امام جعفر بن محمّد الصادق (عليهما السلام)، ربيعة بن ابى عبد اللّٰه، معروف به «ربيعة الرأى» (م 136) که از تابعين بود، آموخت و از نافع (غلام عبد اللّٰه بن عمر) و زُهرى حديث شنيد.
از مشهورترين شاگردان وى، شافعى (م 204)؛ عبد الرحمن بن قاسم (م 191)؛ اسد بن فرات (م 213) و عبد اللّٰه بن وهب (م 197) است. مذهب او در شمال آفريقا، قطر، بحرين و کويت طرفدار دارد.
وى داراى کتاب معروفى به نام «موطّأ مالک» است که کتابى حديثى و فقهى است. اين کتاب را مالک به درخواست منصور عبّاسى نوشت. خلفاى عبّاسى سعى فراوانى در تکريم و بزرگداشت وى داشتند و لقب‌هاى فراوانى به وى دادند و حتّى گفتند: رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، وى را به اين اسم، نام گذارى کرد! و بعد از کتاب خداوند (قرآن) کتاب وى نظير ندارد.[1]
مصادر فقهى مالک:
وى در فتوا دادن، افزون بر کتاب و سنّت، به عمل اهل مدينه و فتواى صحابى استناد مى‌جست و در رتبۀ بعد به قياس و مصالح مرسله نيز عمل مى‌کرد.[2] ولى برخى مى‌گويند: بعد از کتاب و سنّت، اجماع و قياس و عمل اهل مدينه و فتواى صحابى و استحسان نزد وى اعتبار داشت.[3]
[1]. مكارم شيرازى، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن، ص 140، مدرسه امام على بن ابى طالب عليه السلام، قم، چاپ اول، 1427ق، به نقل از تهذيب التّهذيب، ج 10، ص 5؛ وفيات الاعيان، ج 4، ص 135؛ زركلى، الاعلام، ج 2، ص 126؛ تاريخ التشريع الاسلامى، ج 2، ص 99 به بعد؛ تاريخ الفقه الاسلامى، ص 129- 136؛ المدخل بالفقه الاسلامى، ص 184- 189؛ الفقه الاسلامى و ادلّته، ج 1، ص 45 و 46.
[2]. همان، به نقل از تاريخ الفقه الاسلامى، ص 133.
[3]. همان، به نقل از الفقه الاسلامى و ادلّته، همان، ص 46.