کپی شد
رهن
فهرست
تعریف رهن
رهن (گرو گذاردن) یکی از عقود اسلامی است که اگر احکام و شرایط آن رعایت شود انجام و استفاده از آن جایز است. رهن عبارت است از این كه بدهكار با طلبكار قرار داد مى بندد كه مقدارى از مال خود را نزد او بگذارد (رهن در دست گرو گيرنده امانت است) كه اگر طلب او را به موقع ندهد بتواند طلبش را از آن مال بردارد.[1]
حکم رهن در اسلام
رهن دارای احکامی است، از جمله این که استفاده و منافع چيزى را كه گرو مى گذارند آز آن كسى است كه آن را گرو گذاشته (مالک) و طرف مقابل نمی تواند بدون اجازه و رضایت صاحب مال از آن استفاده کند.[2]
همچنین طلبكار و بدهكار نمىتوانند مالى را كه گرو گذاشته شده، بدون اجازه يك ديگر ببخشند يا بفروشند، ولى اگر يكى از آنان آن را ببخشد يا بفروشد، بعد ديگرى بگويد راضى هستم اشكال ندارد.[3]
لازم به تذکر است در جاهایی که شرایط و احکام رهن رعایت نشود؛ مثل آن چه که امروزه در جامعه تحت عنوان رهن در اجاره دادن منازل مرسوم است، فقط صورت و اسم رهن را دارد.
برای آگاهی بیشتر به نمایه: اجاره و رهن بدون ربا، سؤال 2038 (سایت اسلام کوئست: 2240) مراجعه فرمائید.
اجاره و رهن بدون ربا
آن چه که در اجاره معمول است و مقداری پول را به عنوان رهن به مؤجر می دهند، در حقیقت رهن نیست؛ چون در رهن، مرتهن (کسی که رهن را قبول می کند) حق تصرف در رهن ندارد در حالی که پولی که به مؤجر می دهند او در آن تصرّف می کند. پس این پول را به عنوان قرض الحسنه به مؤجر می دهند. در این صورت (که در حقیقت به عنوان قرض الحسنه است) برای این که موجب ربا و حرمت نشود باید اجاره را به این شکل قرار دهند، که این منزل یا مغازه را به ماهیانه یا سالانه به فلان مبلغ (و لو مبلغ خیلی کم باید مشخص شود) مشروط به این که مستأجر فلان مبلغ را به عنوان قرض الحسنه به مؤجر بدهد؛ اجاره می دهم که در این صورت اجاره صحیح و مشکلی ندارد و گرنه ربا و حرام خواهد شد.[4] اما رهن کامل و بدون تعیین مبلغ اجاره قابل تصحیح نیست و اشکال دارد.
[1]. توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج 2، ص 412، م 2300.
[2]. توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج 2، ص 414، م 2305
[3] .همان، م 2306.
[4]. مسائل جدید، ج 1، ص 87 – 89.