کپی شد
حکم سرمایه‌گذاری در بورس با پول عقد مضاربه
پرسش 1: پدرم بنا به درخواست من (با فاکتور صوری خرید اقلام) از بانک، وام مضاربه دریافت کرد. بنده این پول را در بورس سرمایه‌گذاری کردم و قصد دارم با سود آن خانه بخرم و کمک‌خرج زندگی‌ام باشد، ضمناً من در موعد مقرر وام‌هایم را با سود مد نظر بانک تسویه می‌کنم، آیا نماز‌خواندن در آن خانه ایراد دارد؟
پاسخ:
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
پول‌هایى که بانک‌ها مى‌پردازند غالباً وام (قرض) نیست، بلکه تحت عنوان یکى از عقود اسلامى؛ از قبیل جُعاله، مشارکت، مضاربه و امثال آن مى‌باشد. بنابراین، گیرنده پول فقط طبق همان قراردادى که منعقد کرده حق تصرّف دارد وگرنه تصرّف غاصبانه و موجب ضمان است. در فرض مرقوم ضمن مراجعه به مسئولان مربوطه باید طبق قانون و مقرّرات اقدام نمایید. ضمناً اگر خانه با اصل وام تهیه نشده باشد و یا به نحو «کلى در ذمه»[1] خریدارى شده باشد، استفاده از آن مانع ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
کسی که وام را بر خلاف قرارداد مصرف کرده، باید از این کار توبه کرده و آن‌را تکرار نکند، ولی فعلاً وظیفه‌ای ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
نماز در خانه مذکور بلا مانع است، ولی چنانچه قرارداد صوری باشد و به آن عمل نشود، وجه مذکور تبدیل به قرض به شرط زیاده و ربوی می‌شود.[2]
پرسش 2: در تسهیلات مضاربه گفته شده است که عامل با آن تجارت کند، آیا بازار بورس جزو تجارت محسوب می‌شود که بتوان با دریافت مضاربه در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرد؟
پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
1. مقصود از تجارت در مضاربه، عقد بیع یا همان خرید و فروش است.
2. اگر به قصد خرید و فروش سهام در بورس سرمایه‌گذاری کند تا از محل افزایش قیمت سهام و سود ناشی از فروش آن سودی کسب کند، مصداق تجارت است.[3]
[1]. «کلّی در ذمه»؛ یعنى مشترى هنگام خرید جنس؛ پول مشخصى را بابت قیمت آن در نظر ندارد، بلکه کلى آن‌را به عهده مى‌گیرد و فقط در مقام ادا، پول مشخصى را پرداخت می‌کند.
[2]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، مکارم شیرازی، و نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام‌کوئست.
[3]. پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله هادوی تهرانی.