تداوم امامت در فرزندان محمد بن اسماعیل

به اعتقاد اسماعیلیان، پس از وفات محمد بن اسماعیل، سه نفر از ذراری وی جانشین او شدند که به آن‌ها «ائمه مستور» اطلاق شده‌است. در منابع، نام ائمه مستور به اختلاف آمده‌است، اما در آثار اسماعیلی این‌گونه ذکر شده‌است: عبدالله بن محمد بن اسماعیل، ملقب به الرضی؛ احمد بن عبدالله،[1] حسین بن احمد؛[2] و پس از او سعید (ملقب به عبیدالله) جانشین وی شد. در دوره ستر، امامت دارای مقامات و درجاتی بوده‌است[3] و داعیان اسماعیلی فعالیت گسترده‌ای برای اثبات امامت آنان داشتند.

به اعتقاد اسماعیلیان، امامت در تمامی ادوارش از ابتدا تا پایان، مستمرالوجود است؛ زیرا امام وارث نبی است و از سوی نبی مشخص می‌شود. هدایت امام نیز موروثی است. بر طبق اصل دور، امام، معلم شریعت است، پس همواره این حالت مستمر است تا زمانی که حکمت الهی به شریعت دوم، اجازه تجدید بدهد؛ از این رو امامت تا قیامت استمرار دارد. [4] اسماعیلیان، بر طبق این اعتقاد، امامت را پس از محمد بن اسماعیل در فرزندان او و سپس در شخص عبیدالله خلیفه فاطمی می‌دیدند.

[1]. ظاهرا نوه محمد بن اسماعیل می‌باشد.

[2]. در خصوص زندگی و احوال ائمه مستور، ر.ک: ثابت بن سنان؛ اخبار القرامطة فی الإحساء، الشام، العراق، الیمن، تصحیح: زکار، سهیل، ص 289 ـ 273؛ ادریس، عمادالدین، عیون الاخبار و فنون الاثار، تصحیح: غالب، مصطفی، ج 4، ص 358 ـ 380 و 467؛ غالب، مصطفی، تاریخ الدعوة الاسماعیلیة، ص 152 ـ 157.

[3]. درباره این مقامات ر.ک: تاریخ الدعوة الاسماعیلیة، ص 41.

[4]. ولید، علی بن محمد، تاج العقائد و معدن الفوائد، به کوشش: تامر، عارف، ص 68.