کپی شد
مصادیق خلیفة الله (خلیفه کامل)
کامل ترین مصادیق خلیفة الله (خلیفه کامل)، که در روایاتی؛ مانند روایت “اول ما خلق الله نوری”[1] که اولین ظهور حق را حضرت رسول (ص) معرفی میکند و همچنین روایت امیر المؤمنین (ع) که فرمود: “ما للّه آیة اکبر منّی”[2] و مضامین بلند زیارت جامعه کبیره و توصیفاتی که از اهل بیت (ع) در قرآن آمده است، چهارده معصوم (ع) معرفی شده اند.
همۀ انبیا و مرسلین (ع) نیز طبق تحلیل پیش، در مراتب پائین تر از آن وجودهای نورانی، انسان کامل و خلیفةالله هستند. چنان که در آیه 30 سوره بقره[3]، از حضرت آدم (ع) و در روایاتی از برخی انبیا (ع) صراحتاً با واژۀ خلافت یاد شد.[4] همچنین در آیات و روایات، برخی از افعال الاهی به انبیا نسبت داده شد؛ مانند شکافته شدن دریا به دست موسی (ع)، گلستان شدن آتش برای حضرت ابراهیم (ع)، مسخر شدن باد و غیره برای حضرت سلیمان (ع)، شفای نابینا و احیای مردگان به دست حضرت عیسی (ع) و مواردی دیگر که به عنوان نمونههایی از تصرف در عالم، خبر از خلافت الاهی آنان میدهد.
بعد از رتبۀ چهارده معصوم و انبیا و مرسلین (ع)، برخی از انسان های وارسته و متدین و دارای علم و عمل صالح نیز به اندازۀ علم و یافت اسمای الاهی، در مرتبۀ مادون انبیا و با واسطۀ آنان، مصداق خلیفةالله هستند؛ به عنوان مثال در روایات، بعضی از صحابه مانند سلمان[5] و اباذر و فضّه و … “منّا اهل البیت” لقب گرفتند که بیان گر خلافت بدون واسطۀ آنها از اهل بیت (ع) در حد وسعت وجودی هر یک از آنها و خلافت با واسطۀ الاهی آنان است.
همچنین از بعضی از عرفای کامل و اهل کرامتی که نام و شرح حال آنان در کتاب های تذکره نویسان آمده است، می توان به عنوان مصادیق خلیفةالله یادکرد.
[1]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 15، ص 24(کتاب نامه تکمیل شود).
[2]. “نشان و آیتی بزرگ تر از من برای خداوند نیست”. بحار الانوار، ج 23، ص 206.
[3]. و اذ قال ربک للملائکة انی جاعل فی الارض خلیفة…، (به یاد آور) هنگامی را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: من در روی زمین، جانشینی قرار خواهم داد … .
[4]. رک: بحار انوار، ج 36، ص 417؛ تفسیر نور الثقلین، ج 1، ص 48(کتاب نامه تکمیل شود)؛ تفسیر البرهان، ج 1، ص 75(کتاب نامه تکمیل شود).
[5]. بحارالانوار، ج 17، ص 170.
فرم ثبت پیشنهادات و انتقادات
شما می توانید پیشنهادات و انتقادات خود را درباره این مدخل با ما درمیان بگذارید