کپی شد
حمله وهابيان به كربلا و نجف
در سال 1179 محمد بن سعود از دنيا رفت و فرزندش عبدالعزيز بن محمد جانشين وی شد.[1] محمد بن عبدالوهاب نيز در سال 1206 وفات كرد.[2] وهابيان، به دستور عبدالعزيز بن محمد و به فرماندهی فرزندش سعود بن عبدالعزيز نجد و رياض را در سال 1187تصاحب كردند و از آن پس بود كه شهر رياض پايتخت آل سعود شد.[3] پس از تصرف رياض بود كه وهابيت تعرض خودش را به عراق و شهرهای مقدس آن شروع كرد. اين تعرّضات حدود ده سال به طول كشيد.[4] سيد محسن امين در احوال سيد محمد مجاهد آورده است كه چون كثرت هجوم وهابيان به كربلاء زياد بود وی رحل اقامت در كاظمين افكند و آن جا ساكن شد.[5] آقا بزرگ تهرانی در كتاب الذريعه از مولّفی به نام عبدالصمد همدانی نقل می كند كه در فتنه وهابيت در روز چهارشنبه مصادف با عيد غدير خم سال 1216 در كربلا به شهادت رسيده است.[6]
تقريباً همۀ منابع، تاريخ كشتار كربلا را سال 1216 ذكر كرده اند.[7]
در چنين سالی وهابيان كه مترصد ورود به كربلا بودند، در 18 ذی الحجة سال 1216 وقتی مردم شهر برای زيارت مرقد امام علی (ع) به نجف رفته بودند وارد شهر کربلا شده و دست به غارت اموال مردم و تخريب گنبد امام حسين و شبكه های ضريح مطهر زدند. سيد محسن امين در كتاب “اعيان الشيعة” اين چنين مي گويد: “وهابيان به زور وارد كربلا شدند، مردم آن جا را به خاك و خون كشيدند و جز عدۀ كمی كه فرار كردند يا مخفی شدند، ديگران را كشته و مجروح كردند. قبر مطهر امام حسين (ع) را ويران كرده و شبكه ها ی ضريح مطهر را كنده و اموال آن جا را سرقت كردند و هرچه از اموال بود با خود بردند. آنان با اين كار، اعمال متوكّل عباسی نسبت به قبر مقدس امام حسين (ع) را زنده كردند”.[8]
مانند اين مطلب در كتاب “الشيخ محمد بن عبدالوهاب عقيدته السلفية و دعوته الإصلاحية و ثناء العلماء عليه” نيز آمده است. مولّف می گويد: “در سال 1118 رياض توسط امام عبدالعزيز بن محمد بن سعود فتح شد و…. و عاقبت از آن متقين و سربازان خدا است (!) در سال 1179 امام محمد بن سعود وفات كرد و مردم به امامت عبدالعزيز بيعت كردند. در سال 1215 سعود بن عبدالعزيز به امر پدرش به عراق و كربلا حمله كرد و خسارت های فراوانی به مردم كربلا وارد كرد و قبر حسين و گنبد آن را ويران كرد”.[9] همان طور كه ديده می شود اين واقعه در كتب وهابيت نيز آمده است.
غير از اين هجمۀ فراگير، وهابيان در سال 1225 كربلا را به محاصره در آوردند و كاروان های زيارتی كه از زيارت نيمۀ شعبان از كربلا باز می گشتند را غارت كرده و افراد آن را به شهادت رساندند. اكثر اين شهدا ايرانيانی بودند كه برای زيارت امام حسين به آن جا رفته بودند.[10]
حمله به نجف:
وهابيان غير از حمله به كربلا بارها به نجف اشرف نيز حمله كردند، اما به عللی نتوانستند وارد شهر شوند و فقط عده ای را خارج از ديوار شهر به شهادت رساندند.
يكی از علمايی كه در عصر وی اين هجوم ها عليه كربلا و نجف شكل گرفت، مرحوم عاملی صاحب کتاب “مفتاح الكرامة” است كه آن زمان در نجف بوده است. وی از سه حمله به نجف ياد مي كند.
اول؛ در شب نهم صفر سال 1221 كه عده ای از آنان توانستند از ديوار شهر بالا روند ولی به كراماتی از امام علی (ع) راه به جايی نبردند.
دوم؛ در جمادی الثانی سال 1222 كه باز هم راه به جايی نبردند.
سوم؛ در سال 1225 كه در همين سال زوار امام حسين (ع) را غارت كردند، ولی نتوانستند به نجف آسيبی برسانند.[11]
ابن بشر مورخ نجدی در تاريخ نجد درباره حمله وهابی ها به نجف مینويسد: در سال 1220 سعود با سپاهی انبوه از نجد و نواحی آن به بيرون مشهد معروف در عراق (نجف) فرود آمد و مسلمانان را (وهابيان) در اطراف شهر پراكنده ساخت و دستور داد باروی شهر را خراب كنند، چون ياران او به شهر نزديك شدند، به خندقی عريض و عميق برخورد كردند و هرچه خواستند نتوانستند از آن عبور كنند و در جنگی كه ميان دو طرف رخ داد، در اثر تيراندازی از بارو و برج های شهر جمعی از وهابی ها (به تعبير ابن بشر) مسلمانان كشته شدند و آنها به ناچار از شهر عقب نشستند و به غارت نواحی و اطراف پرداختند.[12]
گفتنی است که عبدالعزيز بن محمد كه دستور تخريب قبر امام حسين (ع) را داده بود، توسط يك شيعۀ عراقی در سال 1218 به قتل رسيد.[13]
علت حمله:
عقايد وهابيت در كتاب های مختلف به تفصيل ذكر شده است، اما آنچه مربوط به بحث ما است، عقيده آنان دربارۀ زيارت قبور و ساختن گنبد است. آنان ساخت گنبد و تزئين قبور (اگر چه قبور اوليای خدا) را جايز نمي دانند.[14] به همين علت گنبدهای ساخته شده بر روی قبور را بر نمی تابند. قبر پيامبر گرامی اسلام (ص) را به بهانۀ اين كه مسجد است نتوانسته اند خراب كنند. به خاطر اين عقيده و ديگر عقايد مشابه به شهر های مقدس شيعيان؛ مانند كربلا و نجف اشرف حمله ور شدند و دست به تخريب مرقد امامان معصوم (ع) زدند. آنان بارگاه امامان معصوم در بقيع را نيز به كلی تخريب كردند.[15]
[1]. احمد بن حجر بن محمد آل ابو طامي، الشيخ محمد بن عبدالوهاب عقيدته السلفية و دعوته الإصلاحية و ثناء العلماء عليه، ص 22، چاپ دوم، بي جا، بي تا.
[2]. فرهنگ فرق اسلامي، ص 458.
[3]. الشيخ محمد بن عبدالوهاب عقيدته السلفية و دعوته الإصلاحية و ثناء العلماء عليه، ص 22.
[4]. محدثي، جواد، فرهنگ عاشورا، ص 118، چاپ معروف، قم.
[5]. اعيان الشيعة، ج 9، ص 443.
[6]. آقابزرگ تهراني، الذريعة، ج 1، ص 235.
[7]. فرهنگ عاشورا، ص 118؛ فرهنگ فرق اسلامی، ص 458؛ اعيان الشيعة، ج 11، ص 31؛ الذريعة، ج 23، ص 316.
[8]. اعيان الشيعة، ج 11، ص 31 و 32.
[9]. الشيخ محمد بن عبدالوهاب عقيدته السلفية و دعوته الإصلاحية و ثناء العلماء عليه ، ص 22.
[10]. اعيان الشيعة، ج 11، ص 32.
[11]. نك: اعيان الشيعة، ج 11، ص 31 و 32 با تصرف و تلخيص.
[12]. حمله وهابيان به نجف، داود الهامي، سايت تبيان.
[13]. الشيخ محمد بن عبدالوهاب عقيدته السلفية و دعوته الإصلاحية و ثناء العلماء عليه، ص 22.
[14]. فرهنگ فرق اسلامی، ص 459. برای مطالعه بيشتر به كتاب خاطرات مستر همفر مسيحی و كتاب وهابيان نوشته فقيهی و كشف الارتياب في اتباع محمد بن عبدالوهاب، نوشته سيد محسن امين مراجعه كنيد.
[15]. برای آشنایی بیشتر با عقاید و خاستگاه وهابیت مراجعه کنید به پاسخ های 1480 (سایت: 1529)، 1537 (سایت: 1547)، 890 (سایت: 978) از سایت اسلام کوئست.