کپی شد
نبودن حدیث غدیر در صحیحین
حدیث غدیر را بخاری و مسلم در صحیحشان نیاورده‌اند، ولی این مسأله به هیچ‌وجه موجب اشکال در سند روایت غدیر نمی‌شود؛ زیرا تعداد روایاتی که حتی به نظر خود بخاری و مسلم نیز صحیح است (صحیح علی شرط الشیخین) و هیچ شکی در آنها نیست، ولی در «صحیح بخاری و مسلم» نیامده است، اندک نیست، و از همین روی چندین مستدرک بر آنها نگاشته شده است. اگر تمامی روایات صحیحه در «صحیح بخاری» گرد آمده‌بود، به صحاح دیگر نیازی نبود، در حالی‌که همه می‌دانند هیچ دانشمند محقق و منصفی نیست که خود را با داشتن «صحیح بخاری» یا «صحیح بخاری و مسلم»، از دیگر کتب صحاح بی‌نیاز بداند.
از طرفی دیگر خود بخاری و مسلم نیز بیان کرده‌اند که آن‌چه را در این کتاب آورده‌ایم صحیح است، نه این‌که تمام روایات صحیح را بیان کرده‌ایم، بلکه بسیاری از احادیث صحیح را بنا به عللی نیاورده‌ایم.[1]
اضافه بر تمام این مطالب، علاّمه امینی (رحمة‌الله‌علیه) روایت غدیر را از بیست و نه نفر از مشایخ بخاری و مسلم نقل می‌کند.[2]
ابن حجر می‌نویسد: حدیث غدیر، حدیث صحیحی است که هیچ شبهه‌ای در آن نیست و آن را گروهی نظیر ترمذی، نسائی و احمد حنبل نقل کرده‌اند و دارای طرق بسیاری است، از جمله شانزده نفر از صحابه آن را نقل نموده‌اند و در روایت احمد بن حنبل آمده است که آن را سی نفر از صحابه از رسول (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله) شنیدند و هنگامی‌که در خلافت امیرالمؤمنین [علی] (علیه‌السّلام) اختلاف پیش آمد بدان شهادت دادند.[3]
دوباره تکرار می‌کند: روایت غدیر را سی نفر از صحابه از رسول خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله) نقل کرده‌اند و بسیاری از طرق آن صحیح یا حسن است. [4]
پس حتی به نظر خود اشکال‌کنندگان، نباید به سخن ابن حجر و امثال او که در صحت این حدیث اشکال کرده‌اند اعتنا نمود؛ چرا که ابن حجر، خود می‌نویسد: و لا التفات لمن قدح فی صحته.[5]
استاد محمدرضا حکیمی در کتاب «حماسه غدیر» از پانزده نفر از علمای معاصر عامّه از جمله: احمد زینی دحلان، محمد عبده مصری، عبدالحمید آلوسی، احمدفرید رفاعی، عمر فروخ که روایت غدیر را در کتب خویش آورده‌اند نام می‌برد و محل بیان آن را ذکر می‌کند.[6]
شایان توجه است که شیعه در روایات مربوط به اثبات امامت، تواتر و قطعی بودن را شرط می‌داند و روایت غدیر از نظر جوامع روایی شیعه متواتر و قطعی است، چنان‌که در بسیاری از مصادر اهل سنت نیز نقل شد، ولی بنا به عقیده برادران اهل سنت برای اثبات امامت همانند سایر فروع دین، صحیح بودن سند کافی است و هیچ نیازی به اثبات متواتر بودن حدیث نیست با توجه به این نکته بی‌پایگی این اشکال بدیهی است.
[1]. مسلم بن حجاج، صحیح المسلم بشرح النوری، ج ۱، ص ۲۴؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج ۱، ص ۳.
[2]. امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنّة و الادب، ج۱، ص۳۲۰.
[3]. هیتمی، ابن حجر، الصواعق المحرقة، ص ۱۰۶.
[4]. همان، ج ۲، ص ۳۵۵.
[5]. همان، ص ۱۰۷.
[6]. حکیمی، محمدرضا، حماسه غدیر، ص ۳۵.