استدلال و احتجاج امام علی (علیه السلام) و اصحابشان به حدیث غدیر

اگر روایت غدیر دلالت بر خلافت بلافصل علی (علیه‌السّلام) دارد، چرا آن حضرت و یا اصحاب او به این روایت استدلال و احتجاج نکردند.

ابن حجر هیثمی می‌نویسد: چگونه حدیث غدیر نص در امامت علی (علیه‌السّلام) است، در حالی‌که او یا عباس و یا شخص دیگری به آن احتجاج و استدلال نکردند، پس سکوت او از استدلال به این روایات تا ایّام خلافتش در نزد هر کس که کمترین عقلی داشته باشد دلیل آن است که او می‌دانست این روایت نصّ بر خلافت او نیست.[1]

پاسخ:

با یک نگاه به مصادر تاریخی بطلان این‌گونه اشکال‌ها روشن می‌شود. علامه امینی احتجاجات امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) را به روایت غدیر از منابع گوناگون اهل سنت و از دانشمندان بزرگی نظیر: خوارزمی در «مناقب»، جوینی در «فرائد السمطین» و نسائی در «خصائص» و ابن حجر عسقلانی در «الاصابة» و حافظ هیثمی در «مجمع الزوائد» ابن مغازلی در «مناقب» و حلبی در «سیره»اش و نیز بسیاری دیگر نقل می‌کند.

برخی از این احتجاجات قبل از ایّام خلافت و برخی در ایام خلافت آن حضرت بوده است.[2]

محمد بن محمد الجزری الدمشقی نیز احتجاج حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را به این حدیث شریف نقل می‌کند.[3]

قندوزی در «ینابیع‌ الموده» احتجاج امام حسن مجتبی (علیه‌السّلام) به این حدیث را نقل کرده است،[4]

همان‌گونه که تابعی بزرگ سلیم بن قیس، احتجاج امام حسین (علیه‌السّلام) را به این حدیث در محضر صحابه و تابعین در سرزمین منی ذکر نموده است.[5]

احتجاج بسیاری دیگر را نیز می‌توان در کتاب شریف «الغدیر» مشاهده نمود.[6]

[1]. هیتمی، ابن حجر، الصواعق‌ المحرقة، ص ۱۱۱.

[2]. امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب والسنّة والادب، ج ۱، ص ۱۵۹.

[3]. جزری دمشقی، محمد، اسمی المناقب فی تهذیب اسنی المطالب، ص ۳۲.

[4]. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ج ۳، ص ۳۶۳.

[5]. جمعی از نویسندگان، موسوعة کلمات الامام الحسین (علیه‌السّلام)، ص ۳۷۰.

[6]. الغدیر فی الکتاب والسنّة والادب، ج ۱، ص ۱۹۸-۲۱۳.