اهمیت قبرستان تخت فولاد

يکی از مهم‌ترين گورستان‌های تاريخی جهان اسلام با گنجينه‌ای ارزشمند از مقبره‌های مشاهير و بزرگان اسلامی و شیعی ايران، قبرستان تخت فولاد اصفهان است.[1] قبرستانی قدیمی در اصفهان که به دلیل مشاهیر مدفون در آن و وجود بناهای تاریخی، از مکان‌های تاریخی و فرهنگی ایران محسوب می‌شود.[2]

تخت فولاد از زمان متروک شدن گورستان‌های داخل شهر تا سال ۱۳۶۳ شمسی ــ که گورستان شهر در باغ رضوان ایجاد شد ــ تنها گورستان اصفهان بود،[3]  اما امروزه فقط شهدا را در آن به خاک می‌سپارند.

در واقع به دليل وجود آرامگاه تعداد بسیاری از بزرگان، عالمان، حکيمان، عارفان و هنرمندان در اين گورستان است که تخت فولاد را داراي قداست مذهبي و معنوي فراواني مي‌دانند؛ تا جايي‌که آن‌را در کنار قبرستان «بقيع» در مدينه منوره، قبرستان «ابوطالب» در مکه مکرمه و گورستان «وادي السلام» در نجف اشرف از مهم‌ترين و متبرک‌ترين مراقد جهان اسلام به شمار می‌آورند.

اهميت و ارزش قبرستان «تخت فولاد» تنها به قداست معنوي آن نيست، بلکه اين مجموعه گرانقدر را می‌توان آينه تمام‌نمای فرهنگ و هنر ايراني-اسلامي دانست. وجود ابنيه‌هاي زيبای تاريخی از دوره‌های صفويه، زنديه، قاجاريه که با نمونه‌های عالی هنر کارشی‌کاری، آجرکاری، خوشنويسی، حجاری و… زينت يافته‌اند؛ همگی «تخت فولاد» را به گنجينه‌ای از سبک‌های گوناگون معماری و هنری بدل کرده‌اند و ارزش و اهميتی ويژه به آن بخشيده‌اند.[4]

[1]. رک: جابری انصاری، محمدحسن، تاریخ اصفهان، ج ۲، ص ۱۷۳ و ج ۴، ص ۴۴۴؛ ارباب اصفهانی، محمدمهدی، نصف جهان فی تعریف الاصفهان، ص ۴۷؛ مهدوی، مصلح الدین، لسان‌الارض، یا، تاریخ تخت فولاد ، ص 24 و ۲۹؛ بزرگزاد، حبیب اللّه، جشن‌ها و اعیاد ملی و مذهبی در ایران قبل از اسلام، ص ۱۰۶ـ ۱۰۸ ؛ هنرفر، لطف اللّه، گنجینه آثار تاریخی اصفهان، ص ۵۰۰؛ کرباسی‌زاده اصفهانی، علی، مشاهیر مزار علامه میرزا ابوالمعالی کلباسی، ص ۱۸؛ ویکی شیعه.

[2].ترکی، زهرا، «نقش آرامستانها در برنامه‌ریزی توسعه و رشد گردشگری مذهبی به عنوان الگوی برتر اقتصادی نمونه موردی تخت فولاد اصفهان». ص ۵۶.

[3]. تاریخ اصفهان، ج۲، ص۱۷۰؛ لسان الارض، ج۱، ص۱۴، یا، تاریخ تخت فولاد.

[4]. سایت راسخون.