چکیده مقاله سید ابوالحسن اصفهانی

سید ابوالحسن اصفهانی در سال ۱۲۸۴ یا ۱۲‍۷۱قمری در روستای مَدیسه از توابع لنجان اصفهان متولد شد.

نام پدر وی سید محمد بود.

اجداد او از سادات موسوی بهبهان بوده‌اند که نسب آن‎ها به موسی بن ابراهیم بن امام موسی کاظم (علیه السلام) می‌رسد.

جناب سید ابو الحسن اصفهانی دارای دو همسر و نه فرزند بوده‌‌است.

ایشان دروس مقدماتی حوزه علمیه را در روستای مدیسه خواند و در آغاز جوانی به حوزه علمیه اصفهان رفت. سید ابوالحسن اصفهانی از میان همه استادانش در حوزه اصفهان، تنها شخصیتی که به نام و نشان از او یاد کرده، آخوند ملامحمد کاشانی است. که از مدرسان علوم عقلی و ریاضی بود.

وی در نجف اشرف از محضر درس استادان بزرگ فقه و اصول مانند میرزا حبیب الله رشتی و آخوند خراسانی استفاده نمود.

او هم‌زمان با حضور در درس خارج آخوند خراسانی، خود به تدریس رسائل و کفایه اشتغال داشت و شمار بسیاری از مجتهدان و محققان فقه و اصول را در حوزه علمیه نجف تربیت کرد.

سید ابوالحسن اصفهانی خودساخته، مهذب و متخلق به اخلاق حسنه بود که در سجایای اخلاقی برای سایرین الگوی بسیار مناسبی است.

با توچه به شخصیت شاخص جناب سید ابوالحسن اصفهانی، چندین کتاب، نرم افزار و همایش در مورد شخصیت ایشان تولید شده‌است

محمدتقی شیرازی، برای پس از خود سید ابوالحسن اصفهانی را شایسته مقام مرجعیت معرفی کرده بود. پس از وفات آیت الله نائینی و حائری یزدی در ۱۳۵۵ قمری و آقا ضیاء عراقی در ۱۳۶۱ قمری، مرجعیت تقلید شیعیان در بخش عمده جهان تشیع در شخص سید ابوالحسن اصفهانی منحصر شد.

وی، تمام استفتائات و نامه‌هایش را خودش جواب می‌داد و درخواست اطرافیان برای استخدام نویسنده را رد کرد. او توجیه رد این درخواست را حفظ آبرو و فاش نشدن نام کسانی که در برخی نامه‌ها به او ناسزا می‌گفتند می‌دانست.

سید ابوالحسن اصفهانی مجتهد سیاسی به معنای متعارف نبود و از درگیری مستقیم در وقایع سیاسی خودداری می‌کرد، ولی حیات سیاسی داشت و معتقد بود که وظیفه مجتهد: «اصلاح و ارشاد حکومت، امربه معروف و نهی از منکر و نهایتاً مبارزه با تجاوزات خارجی و کفّار» و «نه تشکیل حکومت اسلامی به دست فقها» است.

آیت‌الله اصفهانی در نهضت استقلال عراق به همراه علمای دیگر نیز نقش مؤثری داشت.

آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی آثار متعدد و متنوعی به جای گذارده است که کتاب وسيلة النجاة یکی از آن می‌باشد.

سيد ابوالحسن اصفهانى با بدعت‌ها و انحرافات عقیدتی نیز مبارزه می‌کرد، به طوری‌که همراه با سید محسن امین مراسم قمه زنی و زنجیر کوبیدن و کارهایی از این قبیل را در دسته‌های عزاداری در ماه محرم تحریم و غیرشرعی اعلام نمود.

سید ابوالحسن پس از یک بیماری کوتاه و در بازگشت از لبنان به کاظمین، در ۹ ذی‌الحجه ۱۳۶۵قمری، ۱۳ آبان ۱۳۲۵شمسی در سن 81 یا 94 سالگی از دنیا رفت جنازه او را از کاظمین به نجف منتقل کرده و در یکی از حجره‌های حرم امام علی (علیه السلام) و در جوار استادش، آخوند خراسانی به خاک سپرده شد.