منشاء الحاد در شرایط معاصر

منشاء پدیده الحاد در شرایط معاصر، اشتباه اندیشی نسبت به دین است و این اشتباه اندیشی در چهار زمینه رخ داده‌است: 1. «اشتباه اندیشی در ربط دادن خشونت به شریعت»، 2. «اشتباه اندیشی در ربط دادن خرافات به دین»، 3. «اشتباه اندیشی در مغایر دیدن دین با عقل و عقلانیت» 4. «رهایی‌خواهی برای نفس از محدودیت‌ها».

شکل‌گیری الحاد روند چهار مرحله‌ای دارد به این صورت که در ابتدا در برخی از جوامع اسلامی، نگاه‌ها، تفسیر‌ها و رفتارهایی منفی در سطح اجتماع پیرامون دین شکل می‌گیرد.

در مرحله دوم، اشتباه اندیشی نسبت به دین در انسان‌های کم‌ظرفیت به وقوع می‌پیوندد که متأثر از مرحله اول است؛ یعنی در نتیجه رفتار‌ها و نگاه‌ها و شرایط منفی انجام گرفته پیرامون دین به وقوع می‌پیوندد.

در مرحله سوم، نوعی وازدگی از دین در کسانی که دچار اشتباه اندیشی شده‌اند رخ می‌دهد.

در مرحله چهارم و به عنوان نتیجه نهایی، افراد یاد شده اقدام به الحاد و اعلان آن می‌کنند.

در همین چارچوب است که می‌توان فهم کرد چرا در برخی از کشورهای عربی – که انقلاب صورت گرفت- برخی به سمت الحاد غلطیدند؟ دلیل آن، این بود که در این کشور‌ها سلفی‌های تندرو پس از پیروز شدن انقلاب، شریعت را با چهره‌ای نازیبا بلکه خشن به میدان آوردند و همین وازدگی و الحاد را پدید آورد.

کسانی که جایگاه عقل را بر پایه دین به خوبی درک نمی‌کنند، به این تصور نادرست دچار می‌شوند که دین عامل محدود ساختن عقل است، و رفتارهای غیرعقلانی را موجب می‌شود، در نتیجه به الحاد روی می‌آورند.

گاه الحاد از میل نفسانی به آزاد بودن از قیود و محدودیت‌ها برمی‌خیزد.[1]

[1]. خبر خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه قم، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشستی در جمع طلاب و فضلای عرب زبان مقیم قم پیرامون الحاد در جوامع اسلامی.