فلسفه قیام مختار

مختار در زمان واقعه کربلا در زندان بود. او پس از آزادی ابتدا با عبدالله بن زبیر که در حجاز به مبارزه با یزید برخاسته بود، همراه شد،[1] ولی در بین راه وی را هم‌عقیده خود ندید و از او فاصله گرفت و برای برپایی قیام راهی کوفه شد.[2]

هدف اصلی مختار خون‌خواهی اهل بیت (علیهم السلام) و انتقام خون شهدای کربلا بود هرچند او مایل بود که اگر فاتح شود، حکومت امویان را نیز ساقط کند و حکومتی انقلابی را تشکیل دهد. مختار در ملاقات با مردم کوفه گفت: «من برای اقامه شعار اهل بیت و زنده کردن مرام آنان و گرفتن انتقام خون شهیدان (کربلا) به سوی شما آمدم».[3]

مختار در سال ۶۴ هجری از مکه وارد کوفه شد و شیعیان و بزرگان این شهر را به خود دعوت کرد و از آنان درخواست نمود که جهت گرفتن انتقام خون شهداى کربلا وى را یارى دهند.[4]

مختار براى هدف بزرگى (خونخواهىِ امام حسين(عليه السلام)) که در سر داشت، آرام و قرار نداشت و همواره صداى گرم ميثم تمّار (از اصحاب سرّ اميرالمؤمنين(عليه السلام)) در گوش‌هاى وى طنين‌انداز بود، كه تو براى خونخواهى امام حسين (عليه السلام) قيام خواهى كرد و قاتلان را به سزاى اعمالشان مى‌رسانى و از اين جهت تكليفى بر دوش خود احساس مى‌كرد كه بايد روزى به اين امر عظيم اقدام كند.[5]

«مختار فرمان داد که قاتلان امام حسین (علیه السلام) را تعقیب کنند و گفت: به خدا قسم آب و خوراک برای ما ناگوار است تا این‌که زمین را از لوث وجود آن جانیان پاک سازم».[6]

[1].  بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الأشراف، تحقیق: زکار، سهیل و زرکلی، ریاض، ج ‌۶، ص ۳۷۸-۳۷۷.

[2]. رضوی اردکانی، ابو فاضل، ماهیت قیام مختار بن ابی عبید ثقفی، ص ۲۶۲؛ ویکی شیعه.

[3]. ابن کثیر، أبوالفداء، البدایه و النهایه، ج ۸، ص ۲۷۴.

[4]. برگرفته از: دانشنامه اسلامی.

[5]. طبری، محمد بن جریر، تاريخ طبرى، ج 4، ص 492؛ گردآوري از کتاب: عاشورا ريشه‌‏ها، انگيزه‌ ها، رويدادها، پيامدها، سعید داودی و مهدی رستم نژاد،(زیر نظر آيت الله العظمى‌ناصر مكارم شيرازى)، امام على بن ابى طالب عليه السلام‏ ‏، ص 676.

[6]. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۴۵، ص ۳۷۴؛ تاریخ طبری، ج۴، ص۴۴۱-۴۴۲؛ ویکی پرسش.