زیارت اربعین امام حسین (علیه السلام)[1]

زیارت‌نامه‌ای برای روز اربعین از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است.[2] شیخ عباس قمی این زیارت‌نامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده‌است.[3]

در حدیثی از امام حسن عسکری(علیه السلام) زیارت اربعین یکی از پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است.[4] به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «مَرَدّ الرَّأس» نیز خوانده می‌شود.[5] مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(علیه السلام) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند.[6]

در این زیارت که متن آن را شیخ طوسی به نقل از امام صادق(علیه السلام) آورده است،[7] جملات بسیار ارزنده‌ای آمده است. در بخشی از این زیارت هدف از قیام امام حسین(علیه السلام)، همان هدف نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) معرفی شده است “و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضلالة”[8] امام حسین(علیه السلام) جان خویش را فدا کرد تا بندگان را از جهالت و سرگردانی گمراهی نجات دهد. آیت الله جوادی آملی می‌نویسد: این کلمه (لیستنقذ عبادک) معنایش این است که همه کارهای حسین بن علی(علیهما السلام) برای آن بود که هدف رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) عمل شود؛ یعنی آگاه کردن مردم به تکالیف، سپس عمل کردن به آن.[9]

[1]. مفید، محمد بن محمد، المزار، ص 53؛ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج 6، ص 52؛ نیشابوری، ابن فتال، روضه الواعظین، ص 195.

[2]. تهذیب الاحکام، ج ۶، ص ۱۱۳.

[3]. ر ک: مفاتیح الجنان، باب سوم، زیارت اربعین.

[4]. تهذیب الاحکام، ج ۶، ص ۵۲.

[5]. قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهدا(ع)، ص ۲.

[6]. صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ص ۲۶۴؛ برگرفته از: ویکی شیعه.

[7]. طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، ص 788؛ تهذیب الاحکام، ج 6، ص 113؛ سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ج 3، ص 100- 101.

[8]. مصباح المتهجد، ص 788؛ تهذیب الاحکام، ج 6، ص 113؛ اقبال الاعمال، ج 3، ص 101.

[9]. مقاله “اربعین حسینی” برگرفته از سخنرانی آیت الله جوادی آملی، نشریه انتخاب، 1/2/81.