زمین قبرستان بقیع

بقیع به دلیل گسترش جمعیت مدینه توسعه پیدا نمود، به تدریج خانه‌هایی که برخی صحابه در بقیع یا زمین‌های میان بقیع و مسجدالنبی ساخته بودند و برخی از آن‌ها به صورت آرامگاه خانوادگی درآمده بود، هم‌چون خانه‌های عقیل بن ابی‌طالب،[1] محمد بن حنفیه[2] و ابن افلح[3] به قبرستان افزوده شد.

از زمان دقیق این گسترش‌ها گزارشی در دست نیست؛ خانه‌ها و کوچه‌هایی که به تدریج بقیع العمات (محل دفن عمه‌های پیامبر) را از قبرستان بقیع جدا کرده بودند، به سال ۱۳۷۳ق[4]  ویران شدند. این بخش به مساحت تقریبی ۳۵۰۰ متر مربع و نیز کوچه میان آن‌ها که زقاق العمات نام داشت، با مساحت ۸۲۴ متر مربع به بقیع پیوست و مساحت بقیع به ۱۵۰۰۰متر مربع (۱۵۰• ۱۰۰ متر) افزایش یافت.[5]  به سال ۱۳۸۵ قمری. قطعه‌ای مثلث شکل در شمال بقیع که متعلق به شهرداری بود، با مساحت ۱۶۱۲ متر مربع افزوده شد.[6] با گسترش دوم سعودی، مساحت بقیع به ۱۸۰۰۰۰متر مربع افزایش یافت.[7]

بقیع اکنون در شرق مسجدالنبی و تقریباً در فاصله ۱۰۰ متری آن و وسط شهر مدینه قرار دارد. خیابان‌های ستین، عبدالعزیز و ابوذر آن را در برگرفته‌اند و خیابان باب العوالی از آن آغاز می‌شود.[8]

[1]. ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج ۴، ص ۳۳.

[2]. همان، ج ۵، ص ۸۳.

[3]. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری تاریخ الرسل والملوک، ج ۷، ص ۵۸۷؛ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص ۲۹۵.

[4]. امینی، محمدامین، بقیع الغرقد، ص ۳۶.

[5]. همان، ص۳۵-۳۶؛ کعکی، عبدالعزیز بن عبدالرحمن، معالم مکة و المدینه، ص ۴۲۰.

[6]. حافظ، علی، فصول من تاریخ المدینه، ص ۱۷۳؛ معالم مکة و المدینه، ص ۴۲۰.

[7]. کعکی، عبدالعزیز، المجموعة المصوره، ج ۳، ص ۴۶۱.

[8]. جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۳۲۲.