کپی شد
فضیلت زیارت اهل قبور
در روایات، تأکید بسیاری وجود دارد که مردگان را از یاد نبریم و برای آن‌ها از این دنیا خیراتی بفرستیم. یکی از بهترین خیرات و هدیه‌ای که می‌توان از این دنیا برای آن‌ها فرستاد، خواندن قرآن است که تأکید بسیاری نیز بر آن شده‌است. امام رضا (علیه السلام) فرمودند: «هیچ بنده مؤمنی نیست که قبر مؤمنی را زیارت کند و در آن‌جا سوره قدر را هفت مرتبه بخواند، مگر این که خداوند گناهان او و صاحب قبر را می بخشاید».[1]، [2]
خیرات برای مردگان و زیارت کردن قبرشان، سنت حسنه‌ای است که در میان مسلمانان رواج دارد. این عمل مطمئناً برای مرده نیز تأثیر به‌سزائی دارد و می‌تواند او را در حیات پس از مرگ کمک کند؛ لذا در روایات آمده‌است: «مردگان را زیارت کنید که آن‌ها از این عمل خوشحال می‌شوند». [3]در بعضی از روایات توصیه شده‌است که به یاد مردگان باشید که این کار ثواب دارد.[4]
بنابر روایات اسلامی، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نه‌تنها یاران خود را به زیارت قبور فرامی‌خوانده، بلکه خود نیز به زیارت قبور می‌رفت. در صحیح مسلم از قول عایشه آمده‌است که پیامبر هرشبی که در منزل عایشه بود در آخرین بخشِ شب، خانه را به قصد زیارت بقیع ترک می‌کرد و با صاحبان قبور سخن می‌گفت.[5]
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) پس از منع اولیه از زیارت قبور در صدر اسلام، دستور زیارت قبور را صادر کرد.[6] گزارش‌های متعددی از رفتن پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به قبرستان بقیع، مزار مادرش آمنه و هم‌چنین مزار شهدا در کتاب‌های تاریخی و حدیثی ذکر شده‌است.[7]
در گفتارهای نقل شده از معصومان (علیهم السلام) هم به وفور توصیه به زیارت قبور آمده و گزارش‌های فراوانی از سیره عملی آنان در این زمینه در دست هست که موجب شده فقها درباره مشروعیت، جواز و استحباب زیارت قبور شبهه‌ای نداشته باشند.[8]
کتاب‌های فراوانی با عنوان المزار یا الزیارات تألیف شده که اقوال، اعمال و سنت معصومان (علیهم السلام) درباره زیارت قبور را جمع‌آوری کرده‌اند. ابن قولویه قمی، شیخ مفید، سید ابن طاووس و شهید اول، برخی از تألیف‌کنندگان این‌گونه آثار هستند[9].
۱ـ در «کامل الزیارات» از موسى بن جعفر (علیهما السلام) روایت شده‌است که فرمود: هر کس قادر بر زیارت ما نباشد صالحان از دوستان و موالیان ما را از زیارت کند تا ثواب زیارت ما براى او نوشته شود و کسى که قادر بر صله و نیکى به ما نباشد به صالحان از موالیان ما نیکى کند تا ثواب نیکى به ما برایش نوشته شود.
۲ـ از محمّد بن احمد بن یحیى اشعرى یکى از یاران امام رضا (علیه السلام) روایت شده که آن حضرت فرمود: هرکس نزد قبر برادر مؤمن خود برود و دست بر روى قبر بگذارد و هفت مرتبه سوره «انا انزلناه» بخواند در روز «فزع اکبر» (روز قیامت که روز ترس بزرگ است) ایمن خواهد بود.[10]
زیارت قبور مؤمنان به خصوص اگر قرابت و خویشاوندی هم با انسان داشته‌باشند در روایات بسیار سفارش شده‌است، در روایتی امام صادق(علیه السلام) به نقل از امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) می‌فرماید: «به زیارت قبور رفتگانتان بروید؛ زیرا آنان از زیارت شما خوشحال می‌شوند. انسان باید بعد از آن‌که بر سر قبر پدر و مادر خود برایشان دعا کرد حاجت خود را [از خدا] بخواهد».[11]
[1]. صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 181.
[2]. اقتباس از پاسخ 3792 اسلام کوئست.
[3]. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 3، ص 229.
[4]. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 159.
[5]. محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ص ۱۴۷-۱۴۸.
[6]. فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، ص۱۵۱.
[7]. همان.
[8]. همان.
[9]. ص۱۵۲.
[11]. «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) زُورُوا مَوْتَاکُمْ فَإِنَّهُمْ یَفْرَحُونَ بِزِیَارَتِکُمْ وَ لْیَطْلُبْ أَحَدُکُمْ حَاجَتَهُ عِنْدَ قَبْرِ أَبِیهِ وَ عِنْدَ قَبْرِ أُمِّهِ بِمَا یَدْعُو لَهُمَا»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 230.