فلسفه اسامی، القاب و شهرت عثمان بن سعید عمری

عثمان بن سعید به سَمّان، زیّات، عَمری، عسکری و اسدی شهرت یافته است که از میان اینها، سَمّان و عَمری شهرت بیشتری دارد.

در محافل شیعه از او به «سمّان» (روغن فروش)، یاد می‌شود؛ زیرا به منظور استتار فعالیت‌های سیاسی، روغن فروشی می‌کرد و اموال متعلق به امام را، که شیعیان به وی تحویل می‌دادند، در ظرف‌های روغن قرار داده به محضر امام عسکری (علیه السلام) می‌رساند؛[1] یعنی رسم وى چنين بود كه شيعيان، اموالى را كه براى امام حسن عسكرى (عليه السّلام) مى‏آوردند به وى می‌دادند و او از ترس این که مبادا آن اموال به دست دشمنان بیفتد، آنها را ميان خيک روغن پنهان نموده و بدين‌گونه به خانه امام می‌رسانيد!.[2]

علت اين كه او را «عمرى» و «اسدی» می‌گويند، اين است كه وی را به جد و قبیله‌اش منسوب داشتند. ابو نصر هبةاللَّه بن احمد كاتب؛ فرزند دختر محمد بن عثمان عمری گفته است: وى اصلا اسدى است، ولى او را به جدش منسوب داشتند و بدين جهت به عمری شهرت يافت.[3]

گروهى از شیعیان گفته‏اند: حضرت امام حسن عسکرى (علیه السّلام) فرمود: نام «عثمان» و کنیه «ابو عمرو» در یک شخص جمع نمی‌شود و دستور دادند که کنیه او را که «ابو عمرو» بود برهم زنند و از آن وقت «عمرى» خوانده شد.![4]

عثمان بن سعيد را عسكرى نيز می‌گويند؛ زيرا وى از قريه «عسكر» سامره بوده است.[5]

[1]. طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، محقق/ مصحح: تهرانى، عبادالله و ناصح، على احمد، ص ۳۵۴.

[2]. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، مصحح: جمعى از محققان‏، ج ‏51، ص 344؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار ج 13 (مهدى موعود)، ترجمه: دوانی، علی، ص 665.

[3]. همان.

[4]. لَا يُجْمَعُ عَلَى امْرِئٍ بَيْنَ عُثْمَانَ وَ أَبُو عَمْرٍو وَ أَمَرَ بِكَسْرِ كُنْيَتِهِ فَقِيلَ الْعَمْرِي‏، الغيبة، ص 354.

[5]. همان.