مرتبه اول امر به معروف و نهی از منکر، مرتبه قلبی
تاریخ: ۲۷ شهریور ۱۳۹۱ در باب: امر به معروف و نهی از منکراولین مرتبه از مراتب امر به معروف و نهی از منکر، مرتبه قلبی است. مقصود از مرتبه قلبى آن است که انسان حداقل در دل خویش، میان معروف و منکر تفاوت گذاشته و خواهان معروف باشد و منکر را ناخوش بدارد. این کمترین مرتبه اى است که صالح را از ناصالح و درستکار را از بدکار جدا مىسازد و اگر کسى قلبا نیز از منکر ناخشنود نباشد، هم دست بدکاران و شریک جرم آنان خواهد بود. امام علی (ع)، درباره این عنصر قلبى و اهمیت آن مىفرماید: «مردم! … ، ماده شتر ثمود را یک تن پى نمود و خدا همه آنان را عذاب فرمود؛ چرا که کسی اعتراض (امر به معروف و نهی از منکر) نکرد و همگى آن کار را پسندیدند».[۱] لذا هر مسلمانى باید منکر را بد بشمارد و معروف را بپسندد وگرنه از مسلمانى بویى نبرده و مرده متحرکى است و به تعبیر امام، مردهاى میان زندگان است. از نظر امام اساسا چنین کسى مسخ شده و از طبیعت انسانى خود بیرون شده است: «آن که به دل کار نیک را ستایش نکند و کار زشت را ناخوش ندارد، طبیعتش دگرگون شود، چنانکه پستى وى بلند و بلندى اش سرنگون شود (از شخصیت والای انسانی سقوط می کند).[۲] این مسخ شدگى تا آنجا پیش مىرود که چنین کسى هر چند خود مرتکب گناه نشده باشد، شریک گناهکاران به شمار خواهد آمد. به گفته امام: «آنکه به رفتار گروهى خشنود است، مانند آن است که شریک رفتارشان باشد.[۳] عکس این مطلب هم راست است: آن که شاهد رفتار نادرست کسانى است، اما به دل آن را ناخوش مى دارد، گویى اساساً شاهد آن رفتار نبوده است. در این راستا نیز امام على (ع) فرمودند: «ََ قَالَ ع الرَّاضِی بِفِعْلِ قَوْمٍ کَالدَّاخِلِ مَعَهُمْ فِیهِ وَ عَلَى کُلِّ دَاخِلٍ فِی بَاطِلٍ إِثْمَانِ إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ وَ إِثْمُ الرِّضَا بِهِ .»[۴] یعنی کسی که به عمل ناشایست قومی راضی باشد گویا داخل آن ها بوده و علاوه برگناه رضایت به منکر گناه انجام آن عمل نیز برایش محاسبه می شود.صرف ناخوش داشتن نیز کافى نیست. این ناخشنودى باید ظهور و بروزى در چهره و رفتار انسان داشته باشد. بدین روى امام خبر مىدهد که «رسول خدا به ما فرمان داد تا با معصیت کاران با چهره هایى عبوس و درهم کشیده روبرو شویم».[۵]
[۱]. نهجالبلاغه، خطبه ۲۰۱ (ترجمه شهیدى).
[۲]. همان، حکمت ۳۷۵، (ترجمه شهیدى).
[۳]. مسند الامام على (ع)، ج ۴، ص ۴۳۶٫
[۴]. حر عاملی، محمد حسن، وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۱۴۱
[۵]. همان، ص ۱۴۳٫
- ADD TO YAHOO
- ADD TO STUMBLEUPON
- ADD TO DELECIOUS
- ADD_TO_FRIENDFEED
- ADD TO LINKEDIN
- ADD TO TWITTER
- ADD TO FACEBOOK
- ADD TO GOOGLE PLUS
- ADD TO CLOOB
ثبت نظر