‏همسران امام حسین (علیه السلام)‏

گفتار حاضر اشاره‌ای کوتاه به تعداد همسران امام حسین (علیه السلام) و حضور ایشان در کربلا دارد. آن‌چه که از لابلای نوشته‌های تاریخ‌نویسان در مورد تعداد و اسامی همسران امام حسین (علیه السلام) می‌شود به‌دست آورد، به‌شرح زیر است:

اکثر تاریخ نگاران از جمله شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد همسران امام حسین (علیه السلام) را پنج زن ذکر کرده‌اند:

1. شهربانو یا شاه زنان دختر يزدگرد شاه ايران، او مادر امام سجاد (علیه السلام) است.

2. لیلی  دختر أبى مرة بن عروة بن مسعود ثقفى مادر حضرت علی اکبر، شهید کربلا است.

3. زنی از قبیله قضاعه که از او فرزندی به نام جعفر داشت.

4. رباب دختر امرءُ القيس بن عدى از قبيله كلاب، او مادر سکینه و على اصغر (عبدالله رضیع) است. (البته اين امرءُ القيس  غير از آن شاعر توانا و معروف است که قبل از بعثت از دنيا رفته است).

5. ام اسحاق دختر طلحة بن عبيداللَّه، وی از قبیله تیم بوده و مادر فاطمه دختر امام حسین (علیه السلام) است که در حادثه کربلا حضور نداشت.[1]

بعضی برای امام حسین (علیه السلام)  همسر دیگری نقل کرده‌اند که فرزند خود (به نام محسن) را نزدیک شهر حلب در مکانی به نام جوشن، که معدن مسی در آن بوده سقط کرده و احتمال دارد که این همسر یکی از همان همسرانی باشد که بیان شد.

حموی در معجم البلدان گفته است: جوشن کوهی  در طرف غربی حلب است که وقتی اسرای اهل بیت (علیهم السلام) را از آن جا عبور دادند، همسر امام حسین (علیه السلام) که حامله بود از آنان طلب آب و غذا کرد، ایشان او را ناسزا گفتند و از آب و نان منع کردند، پس آن زن آنها را نفرین کرد و آن معدن از کار افتاد، به همین جهت  آن مکان معروف به مشهد السقط و مشهد الدکة شد.[2]

در شرح حال زندگی همسران امام حسین (علیه السلام) و حضورشان در واقعه کربلا و بعد از آن، در کتب تاریخی منابع زیادی در دسترس نیست، اما به صورت پراکنده به گوشه‌ای از زندگی آنان پرداخته شده است.

تنها زنی که به صورت قطعی در واقعه کربلا حضور داشته است، مادر علی اصغر، حضرت رباب بوده است که بعد از واقعه کربلا همراه اسرا به مدینه بازگشت و حضور حضرت شهربانو و لیلی در کربلا محل تردید است.