‏موافقان موسی کلیم الله (علیه السلام)‏

همیشه و در همه دوران های زندگی بشر، سنت و روش همه پیامبران (علیهم السلام) این بوده که بجز آنچه را که حق است و خداوند به آنها دستور داده، ابلاغ نکنند. همین امر موجب جذب افراد حق طلب و خداجو می شده که موافقت خود را با برنامه های آن پیامبر اعلام و ایشان را در رسیدن به اهداف خود یاری می کرده اند.

حضرت موسی (علیه السلام) نیز موافقان و دوستداران زیادی در میان قوم خود داشت، اما در میان ایشان اولین و مهمترین موافق و همراه آن حضرت، مادر بزرگوار او است. در آنجا خداوند که بعد از تولد موسی وحی فرمود: «ما به مادر موسى الهام كرديم كه او را شير بده و هنگامى كه بر (جان) او ترسيدى، وى را در دريا (نيل) بيفكن و نترس و غمگين مباش، كه ما او را به تو بازمى گردانيم و او را از رسولان قرار مى دهيم!».[1]

یکی دیگر موافقان او، حضرت آسیه همسر فرعون است که به شدت آن حضرت را در دوران نوزادی، کودکی، نوجوانی و جوانی از خطرات حفظ و او را یاری نمود. «همسر فرعون (چون ديد آنها قصد كشتن كودک را دارند)، گفت: نور چشم من و تو است! او را نكشيد شايد براى ما مفيد باشد، يا او را به عنوان پسر خود برگزينيم! و آنها نمى فهميدند!».[2] آسیه در اولین اعلان رسالت و اعجاز حضرت موسی (علیه السلام) برای فرعون، به او ایمان آورد؛ یعنی هنگامی که عصای آن حضرت به مار عظیمی تبدیل شد و سحر ساحران فرعون را بلعید، به پیامبری ایشان یقین پیدا کرده و ایمانش را نسبت به آن حضرت آشکار نمود.[3]

یکی از موافقان برجسته آن حضرت که جان خود را هم در راه او داد، مؤمن آٔل فرعون است. مؤمن آل فرعون مردی از فرعونیان بود که به حضرت موسی (علیه السلام) ایمان آورده و در دل به آن حضرت عشق می ورزید و خود را موظف به دفاع از او می دید، اما ایمان خود را پنهان می داشت. او مردى هوشيار و دقيق و وقت شناس بود و از نظر منطق بسيار نيرومند و قوى كه در لحظاتی حساس به يارى موسى شتافت. وی حضرت موسی را از يک توطئه خطرناک قتل، رهايى بخشيد.[4]

در روايات اسلامى و سخنان مفسران توصيفات بيشترى در باره او آمده است. از جمله اينكه بعضى گفته اند: او پسر عمو يا پسر خاله فرعون بود و تعبير به «آل فرعون» را نيز شاهد بر اين معنا دانسته اند؛ زيرا تعبير به آل معمولا در مورد خويشاوندان به كار مى رود، هر چند در مورد دوستان و اطرافيان نيز گفته مى شود.[5] بعضى روايت كرده اند كه او خازن (سرپرست خزائن و گنجينه هاى) فرعون بوده است.[6]

به طور کلی می توان گفت: تمامی و یا بیشتر بنی اسرائیل و تمام کسانی از حضرت موسی اطاعت نموده و دستورات وی را عمل کرده و او را در راه رسالت و امور پیامبری آن حضرت یاری نمودند، همگی از موافقان ایشان محسوب می شوند.

[1]. قصص، 7.

[2]. همان، 9.

[3]. ابوالفتوح رازى، حسين بن على، روض الجنان و روح الجنان فى تفسيرالقرآن، تحقيق: دكتر ياحقى، محمد جعفر و ناصح، محمد مهدى، ج 19، ص 306.

[4]. قصص، 20.

[5]. بعضى ديگر او را يكى از پيامبران خدا به نام «حزبيل» يا «حزقيل» مى دانند. اين معنا در روايتى از پيغمبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده است. اما با توجه به اينكه حزقيل از پيامبران بنى اسرائيل است، اين احتمال بعيد به نظر مى رسد و روايت فوق نيز از نظر سند ضعيف است، مگر اينكه حزقيل معروف بنى اسرائيل نباشد، بلكه شخص ديگرى به این نام بوده است.

[6]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 20، ص 87.