‏سرانجام کارِ قیام کنندگان واقعه فخ

گرچه اصل واقعه فخ در روز هشتم ماه ذی حجة سال 169 هجری قمری در مکه اتفاق افتاده است، اما مقدمات این جریان مدتی قبل از وقوع این قیام، در ماه ذی قعده در شهر مدینه صورت گرفت.

برپا کنندگان واقعه فخ در ذى قعده همان سال قیامشان را با شعار «المرتضى من آل محمد (صلّی الله علیه و آله) آغاز کرده و با نیروهاى عمر بن عبدالعزیز عمرى درگیر شده و آنان را به شکست و عقب نشینى وادار کردند و سرانجام عمر بن عبدالعزیز عمرى، از چنگ آنان گریخت، در نتیجه، شهر مدینه در اختیار علویان قرار گرفت و حسین بن على با در اختیار گرفتن صندوق خانه بیت المال و تقسیم آن میان مبارزان و مستمندان، به رتق و فتق امور پرداخت و خود را براى هجوم به مکه معظمه آماده نمود. علویان، پس از یازده روز درنگ در مدینه، در 24 ذى قعده، عازم مکه معظمه شدند.[1]

سران عباسى که براى انجام حج رفته بودند، از انجام آن دست شسته و راهى میدان کارزار شدند.[2] جنگ در منطقه فخّ (نزدیک مکه) بین دو گروه درگرفت و تمام یاران حسین بن على (شهید صاحب فخ)، در هشتم ذى حجه سال 169 هجرى به شهادت رسیدند. بدن‌های آن‌ها رها شده و سرها از بدن جدا گشت و بسیارى از علویان در این قیام به شهادت رسیدند. حسین بن على شهید فخ در سن 26سالگى بدون آن که از او فرزندى باقى مانده باشد، به شهادت رسید، ولى برخى یاران او به اطراف متوارى شده و ادریس بن عبدالله به مغرب رفته و حکومت ادارسه را تشکیل داد و یحیى بن عبدالله به دیلم فرار کرد و در آن جا قیام کرد.[3]