کپی شد
کلید کعبه و محل نگهداری آن
درباره پیشینه كيسه و محل نگهداری کلید کعبه، اطلاعات دقيقى در دست نیست؛ زيرا به درستى روشن نیست از چه هنگام ساخته شده است؟ و آيا هر سال به سوی متولیان کعبه ارسال مىگرديده يا خير؟ با بررسى نوشتههاى تاريخنگاران در اين باره، به هيچگونه اشارهاى برخورد نشد. تنها، روايتى را كه در آن از چگونگى سرقت كليد در كعبه معظمه، در روزهاى پايانى ماه رمضان سال 976 هجرى سخن به ميان آمده به دست آمد. بر اساس روايت ياد شده، «شيخ عبد الواحد شيبى» طبق عادت همه ساله، درِ كعبه مشرفه را براى ورود بانوان گشود. در اين هنگام كليد كعبه كه با پوششى از طلا آذين گرديده بود، از اتاق نامبرده به سرقت رفت. غوغايى در درون حرم شريف به پا گرديد. درهاى مسجدالحرام را بسته و مردم را بازرسى نمودند. ليكن اين كار سودى نبخشيد تا اين كه «سنان پاشا» در يمن آگاه گرديد كه كليد نزد شخصى عجمى است. پس از دستگيرى و اقرار وى، خانه او را محاصره كردند و كليد كعبه به همراه اموال دزدى ديگرى در آن جا يافت شد.
وى پس از گردن زدن دزد، كليد را براى «شيخ عبد الواحد شيبى» باز فرستاد.[1] آيا اين حادثه مىتواند آغازى براى اهميت دادن به كليد كعبه به شمار آيد و از آن هنگام، كيسه كليد كعبه ساخته شده باشد؟ شايد چنين باشد.
با اين كه در نوشتههاى تاريخنگاران پس از اين تاريخ (976 ه.) مطلبى مبنى بر ساخت كيسه كليد كعبه به دست نیامد. ولي اشاره نكردن آنان، موجب نفى مطلق ساختن اين كيسه و ارسال آن در هر سال به همراه جامه كعبه معظمه نيست؛ زيرا آن كيسه از ضميمههاى جامه به شمار آمده و تاريخنگاران ضرورتى بر ذكر آن به هنگام ارسال جامه نمىديدهاند. همچنان كه در عصر جديد، شهادت نامههاى شرعى تسليم جامه كعبه معظمه، به وجود آن كيسه، به عنوان ضميمه جامه شريفه در هر سال اشاره دارد.[2] در صورتى كه سخن «ابراهيم رفعت پاشا» را، كه به عنوان فرمانده نيروهاى نظامى محمل حج مصرى و سپس چندين سال به عنوان امير الحاج مصر بوده و همه ساله جامه كعبه را همراهى مىكرده، بدان بيفزاييم- نامبرده در كتاب خود درباره ساخته شدن اين كيسه از زمانى بس دراز در پيش سخن گفته و اضافه مىكند: «… از قديم رسم بر اين بوده كه به همراه جامه كعبه، كيسهاى جهت كليد درِ كعبه ساخته مىشد و اين كيسه به همراه كليد درِ كعبه نزد بزرگ خاندان بنىشيبه قرار مىگرفت …»[3] بنا بر اين با گفتههاى پيش آشكار مىگردد كه كيسه كليد كعبه از دوران عثمانى ساخته شده و به همراه جامه شريفه، همه ساله ارسال مىگرديده است.[4]
[1] . ابراهيم رفعت، مرآةالحرمين، ج 1، ص 299 و 300؛ حسين عبداللَّه، باسلامه، تاريخالكعبة المعظمه، ص 379 و 380.
[2] . نك: به شهادتنامههاى شرعى تسليم جامه كعبه معظمه در سالهاى 1321، 1322 و 1380 ه. ق.
[3] . ابراهيم رفعت، مرآةالحرمين، ج 1، ص 300.
[4] . انصارى، هادی و محمد الدقن، كعبه و جامه آن از آغاز تاكنون، ص 134.