کشته شدگان لیله الهریر

تعداد کشته‌شدگان در جنگ صفین را از یک جهت می‌توان به سه دسته تقسیم نمود.

اول: تعداد کشته‌شدگان در جنگ صفین از دو طرف.

دوم: تعداد کشته‌شدگان در لیلة الهریر از دو طرف.

سوم: تعداد کشته‌شدگان در لیلة الهریر به دست مبارک حضرت امیز المؤمنین (علیه السلام).

تعداد کشته‌شدگان در جنگ صفین:

جنگ امام علی (علیه السلام) با معاویه جنگ صفين نام گرفت كه آن جنگ را جهاد قاسطين نیز می‌گويند. على (عليه السّلام) مشقت‏هاى اين جنگ را تحمل كرد در اين جنگ از دو طرف دست‌کم يک صد هزار نفر كشته شد که از این تعداد هفتاد و پنج هزار نفر از سپاه معاويه و بيست و پنج هزار از سپاه امام على (علیه السلام) بود.[1]

تعداد کشته‌شدگان در لیلة الهریر:

در جنگ صفین شبى است به نام ليلة الهرير كه جنگ سختى در آن درگرفت و سى و شش هزار نفر از دوطرف كشته شدند.[2] برخی نیز شمار کشته‌شدگان آن‌را تا هفتاد و شش هزار نفر از طرفين گزارش کردند و لشكر معاويه روى به شكست نهاد و افرادش چون سگ زخم خورده ناله و فرياد می‌نمودند و فتح و پيروزى بهره اميرالمؤمنين (علیه السلام) و لشكريان آن‌حضرت شد، چنان‌كه اگر چند ساعتی ديگر جنگ ادامه مى‏يافت، معاويه و لشكرش از پاى در مى‏آمدند.[3]

تعداد کشته‌شدگان در لیلة الهریر به دست مبارک حضرت امیز المؤمنین (علیه السلام):

هروقت اميرالمؤمنين (علیه السلام) با دست خود مردى از اهل شام را می‌كشت، تكبيرى می‌گفت. گزارش کرده‌اند كه آن شب تكبيرات اميرالمؤمنين (علیه السلام) را مى‏شمردند پانصد و بيست و سه  تكبير از او برآمد كه به هر تكبيرى آن‌حضرت مردى را به دست خويش از آن جماعت كشته بود. [4]

بر این اساس تعداد كسانى كه به دست على (علیه السلام) در آن شب و روز كشته شدند پانصد و بيست و سه نفر بود كه بيشترشان در روز كشته شده‌بودند؛ زيرا ضربت او خطا نمی‌كرد و يكى را می‌كشت.[5]

شایات ذکر است که امام علی (علیه السلام) در این جنگ با صدای بلند به معاویه فرمود: بیا با من مبارزه کن تا این‌همه عرب کشته نشوند، معاویه در جواب گفت: من نیازی به مبارزه با تو ندارم چهار نفر[6] از پهلوانان ما را کشتی کافی است (نیازی به کشتن من نیست).[7]

[1]. ر ک: دیلمی، حسن، ارشاد القلوب، مترجم: رضايى، سيد عبد الحسين، ج ‏2، ص 3 – 81.‏

[2]. همان؛ ابن اعثم كوفى، الفتوح، محقق: طباطبائى مجد، غلامرضا، مترجم: مستوفى هروى، محمد بن احمد، ص 667 و 668.

[3]. علم الهدى خراسانى‏، نهج الخطابة-سخنان پيامبر (صلی الله علیه و آله) و اميرالمؤمنين (علیه‌السلام)، ج ‏2، ص 196‏.

[4]. الفتوح، ص 667 و 668.

[5]. مسعودی، على بن الحسين، مروج الذهب و معادن الجوهر، مترجم: پاينده، ابو القاسم، ج ‏1، ص 746؛ ارشاد القلوب، ج ‏2، ص 3 – 81؛ شوشتری، قاضى نور الله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ملاحظات: مقدمه و تعليقات: آيت الله العظمى مرعشى نجفى‏، ج ‏8، ص 415.

[6]. سه نفر از این چهار نفر، عتبة پدر بزرگ معاویه،  شيبة عموی مادر معاویه و ولید دایی معاویه، به دست حمزه و علی (علیه السلام) در جنگ بدر کشته شدند، مفید، محمد بن محمد، ارشاد، مترجم: رسولى محلاتى، سید هاشم، ج ‏1، ص 66.

[7]. إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج ‏8، ص 415.