کار در بانک های ربوی و غیر اسلامی

مقدمتا باید گفت با توجه به این که حرمت ربا از مسلّمات دین اسلام است و ادلۀ قطعی از کتاب و سنت بر حرمت آن وجود دارد، اما برخی از موارد آن استثنا شده است که به آن اشاره می کنیم.

1. ربا گرفتن مسلمانان از كفارى كه در پناه اسلام نيستند.

2. ربا گرفتن پدر و فرزند از يك ديگر.

3. ربا گرفتن زن و شوهر از يك ديگر.[1]

بر این اساس این سؤال مطرح می شود که آیا كار کردن در بانكی که معاملات ربوی انجام می دهد جایز است یا نه؟ در جواب باید گفت اگر این کار در قسمتی باشد که به معاملات ربوى مرتبط باشد و به نحوى در تحقق آن مؤثر باشد، جايز نيست در آن جا كار كند.[2] اما كار كردن در بخش هاى بانكى مذكور و گرفتن حقوق در برابر آن اگر به نحوى با معاملاتى كه شرعاً حرام هستند مرتبط نباشد، اشكال ندارد. [3]بنابر این کارمندان بانک هایی که با ربا سر و کار دارند برای فرار از ربا باید خود را به قسمت های دیگر که با معاملات ربوی سر و کار ندارند منتقل کنند.

مراجع عظام تقلید درباره کارکردن در بانک های غیر اسلامی فرموده اند:

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

اصل انجام اين کار، اشکال ندارد، ولى اشتغال به عمليات بانکى که مربوط به معاملات ربوى است جايز نيست و انسان در برابر انجام آن مستحق گرفتن اجرت و حقوق نيست و امّا دريافت حقوق از درآمد شعبه بانکى در صورتى‌که شخص علم به وجود مال حرام در آن چه که دريافت مى‏شود نداشته باشد، اشکال ندارد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):

كار در اين اماكن اشكالى ندارد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

در بانک های غیر اسلامی مانعی ندارد.[4]

[1] . اقتباس  از سؤال 1048 (سایت اسلام کوئست: 1118).

[2] . توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج ‏2، ص 936، س 1914، استفتائات ازمقام معظم رهبری.

[3] . همان، ص 943 و س 1948.

[4]. اقتباس از سؤال 3180 (سایت اسلام‌کوئست: 4136).