searchicon

کپی شد

چکیده مقاله محمد بن عبدالله (نفس زکیه)

محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب (علیه السلام) ملقب به «نفس زکیه» از نوادگان امام حسن مجتبی (علیه السلام) است. وی در سال ۱۰۰ قمری در شهر مدینه به دنیا آمد.

از جمله القابی که برای او ذکر شده می‌توان به الفاظی مانند: ارقط، مهدی، نفس زكيه و صریح قریش اشاره کرد.

نام یکی از همسران او أم‌سلمه و تعداد فرزندان وی را یازده نفر؛ شش پسر و پنج دختر ذکر کرده‌اند.

گروهى از بزرگان بنى هاشم در منطقه ابواء اجتماع کردند و در باره مسائل روز و وضع خلافت صحبت نموده و در همان‌جا محمد را به عنوان مهدی معرفی کردند. عبداللَّه پدر محمد نیز از موقعیت استفاده کرده و گفت: می‌دانید این پسر من (محمد)، مهدى است؛ پس بیایید همه با او بیعت کنیم. ولی امام صادق (علیه السلام) رسید، فرمود: چنین مکنید که هنوز وقت این کار (ظهور مهدی) نیست.

بعدها بنی عباس به قدرت رسیده و خلافت را تصاحب کردند و به تعقیب محمد پرداخته و پدر، برادران وعده‌ای از بنی هاشم را زندانی کردند. همین امر موجب شد تا محمد در شهر مدینه دست به قیام بزند. این قیام مهمترین اقدام وی بر علیه منصور عباسی بود که با حمله برادر منصور دوانیقی به شهر مدینه، قیام محمد سرکوب و خود و همه یارانش کشته شدند.

قیام محمد آثار و نتایج متعددی به‌دنبال داشت؛ از جمله: تلاش عباسیان برای مشروعیت بخشی سیاسی به خود؛ رشد مرثیه‌سرایی در ادب شیعه؛ سخت‌گیری و فشار بر علویان و تأثیرگذاری بر قیام‌های دیگر.

از جمله ویژگی‌های او گفته‌اند: در خاندان خود از همه فاضل‏تر و شریف‌تر بود. وی در عهد خود از نظر علم، حفظ قرآن، فقه، شجاعت، سخاوت و استقامت سرآمد اقران خود بود.