چکیده مقاله لیلة المبیت

یکی از وقایع مهم دوره صدر اسلام، واقعه «لیلة المبیت» است که در شب اول ماه ربیع الاول سال سیزدهم یا چهاردهم بعثت در مکه واقع شده است. منشأ و خاستگاه این واقعه از آن جا آغاز شد که مشرکان مکه برای نابودی اسلام، علاوه بر آزار مسلمانان، تصمیم به قتل پیامبر (صلی الله علیه و آله) گرفتند؛ به همین جهت گروهى از بزرگان و اشراف مکّه از قبائل مختلف در «دارُ النَّدْوَةِ» اجتماع نموده و تصمیم گرفتند از هر قبیله‌اى جوانى شمشیرزن انتخاب شود تا دسته‌جمعى به آن‌حضرت حمله کنند، و به این ترتیب خون ایشان در همه قبایل پخش ‌شود، و طایفه «بنى‌هاشم» در این باره نتوانند با همه طوایف قریش بجنگند و تنها به خون‌بهای آن حضرت راضى شوند. پیامبر (صلی الله علیه و آله) توسط جبرئیل از نقشه مشرکان باخبر شد؛ از این‌رو آن حضرت شب را در بسترش نخوابیده و تصميم به مهاجرت به مدینه گرفت و برای آن‌که مشرکان از هجرت او آگاه نشوند، به علی (علیه السلام) فرمود: در بستر من بخواب و آن‌حضرت نیز چنین کرد. مشرکان در حالی که شک نداشتند آن که در بستر خوابیده رسول خداست، صبحگاه با شمشیرهای برهنه به خانه پیامبر (صلی الله علیه و آله) هجوم بردند، ولی با علی (علیه السلام) رو‌به‌رو شدند.

به دلیل ایثار و ازخوگذشتگی امیرالمؤمنین (علیه السلام)، آيه شريفه «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ» در شأن ایشان نازل شد و آن شب تاريخى به نام «ليلة المبيت» ناميده شد. این واقعه در تاریخ و آیات الهی و روایات شیعه و سنی بازتاب فراوانی داشته است. پیرامون علم یا عدم علم امیر المؤمنین علی (علیه السلام) به سرانجام امر خود در لیلة المبیت، شبهه‌ای مطرح شده که در این مقاله به آن پاسخ داده شده است.