چکیده مقاله حکومت صفویه

صفویه، سلسله‌ای از حاکمان ایرانی (حک ۹۰۷ – ۱۱۳۵ قمری) هستند که در مورد منشأ عربی، ترکی، کردی و ایرانی بودن این خاندان و هم‌چنین سیادت آنان، میان محققان اختلاف نظر وجود دارد. زبان رسمی آنان، فارسی و مذهبشان شیعه اثناعشری و پیرو طریقتی صوفیانه بوده‌اند. سلسله‌ صفویه از نام جد پادشاهان این دودمان؛ یعنی شیخ صفی‌الدین ابواسحاق اردبیلی گرفته شده ‌است.

مؤسس و بنیان‌گذار حکومت صفویه، شاه اسماعیل اول است. وی نخستین پادشاه سلسله صفویه است که از سال 907 تا 930 قمری حکومت نمود. در زمان وی، مذهب شیعه، مذهب رسمی ایران اعلام شد، و در دوران سلطنت شاه تهماسب اول (930 – 984 قمری) استقرار و گسترش یافت. رسمیت مذهب تشیع در ایران، آثار زیادی داشت که از جمله آن، حضور عالمان و فقهای شیعی در صحنه اجتماع و سیاست دولت صفوی و تألیف کتاب‌ها و آثار گران‌قدری در علوم مختلف بود. همچنین، تشکیل نماز جمعه در ایران، در دوره صفویه و به تدریج صورت گرفت.

حکومت صفوی، فراز و فرودهای مختلفی را طی نمود که از مرحله اول؛ یعنی زمینه‌های شکل‌گیری دولت صفویه (از 650 تا 907 قمری) آغاز شده و به مرحله هفتم؛ یعنی آغاز فروپاشی و انحطاط کامل دولت صفویان (از 1077 تا 1135 قمری) ختم می‌شود.

شاهان صفوی؛ به ویژه شاه عباس اول، اقدامات عمرانی متعددی در محدوده حکومت خود؛ از جمله در عتبات عالیات و مراقد امامان معصوم شیعه (علیهم السلام) انجام دادند.

سلسله صفویه بر اثر علل و عواملی، از جمله بی‌کفایتی بعضی شاهان آن، سرانجام در سال 1335 قمری و به سبب حمله محمود و اشرف افغان به اصفهان، منقرض گردید.